DE HUYGEVOORT ROUTE
Omgeving Diessen - Baarschot 20 km
Kerstvakantie!! De kortste dag van het jaar hebben we al weer achter ons. De donkere dagen voor Kerstmis staan voor de deur. Het weer is niet bepaald vriendelijk en er zijn geen voortekenen van een witte Kerst. Toch geen reden om thuis achter de kachel te blijven zitten en er niet op uit te trekken of de wandelschoenen voor de dag te halen.
Marlien had namens ‘Door Omstandigheden’ iedereen persoonlijk uitgenodigd voor een wandeling in de buurt van Diessen onder de rook van Tilburg. Ze had gekozen voor de Huygevoortroute. De dorpen Middelbeers en Oostelbeers, alsmede het omringende gebied in westelijke richting tot aan Diessen toe, staan bij deze wandelroute centraal. Bos en open landbouwgebied wisselen elkaar voortdurend op deze route af. We zouden door het landgoed De Baest, de Beersche Heide, bos Turkaa, buurtschap Baarschot, het natuurmonument Landschotsche Heide en natuurreservaat de Kuikeindsche Heide wandelen.
Afspraak was om rond 9.30 uur te verzamelen in Baarschot bij café ‘De Schuur’. Charles arriveerde daar als eerste, gevolgd door Jan-Willem, Marlien en Peter. Bert en Marion waren de laatste van het wandelgezelschap van vandaag. De wachtenden hadden zich al afgevraagd welke reden die beiden deze keer uit de mouw zouden toveren om als laatste te kunnen komen. Dit keer bleek het de struisvogelbiefstuk voor de Kerst te zijn!!
Op de uitnodiging stond dat er eerst koffie zou zijn, maar op woensdag was deze uitspanning gesloten en moesten we ons behelpen met koffie uit de thermoskan. Deze lieten we ons ook goed smaken samen met een stuk peperkoek. Even voor 10.00 uur lieten we de auto’s achter aan de Heikant en liepen over de Baarschotsestraat in oostelijke richting naar ons startpunt. Even was er onzekerheid bij Marlien, die vandaag de aangewezen routeleidster was, toen Peter en Charles op eigen initiatief de markering ontdekt hadden en in noordelijke richting op de splitsing van Straatse dijk en Westelbeerse dijk op weg wilde gaan. Maar alles kwam goed en zo liepen we langs Restaurant-Pannenkoekenhuis ‘d’Ouwe Brouwerij’ de Westelbeerse dijk af tot aan de Judithhoeve. Net voor vakantiepark ‘De Kempenbos’ gingen we linksaf. Weldra ging de verharde weg over in een breed zandpad met links de ontgonnen Paardse Heide en rechts enkele bospercelen.
Op de Scheperweg aangekomen kregen we weer even asfalt onder de voeten. Maar zodra we de brug van de Groote Beerze, waaraan de voormalige Gemeente Oost-, West- en Middelbeers haar naam ontleende, overgestoken waren, sloegen we opnieuw links af een brede zandweg in, de Straatse dijk. Twee kilometer lang was dit kaarsrechte pad met aan weerszijde weiden en akkerland. Zo nu en dan was het even oppassen geblazen als er wat erg grote modderpoelen opdoken.
Opnieuw kwamen we op de Westelbeerse dijk. Liepen we even tevoren nog in noordoostelijke richting, nu voerde ons de route bijna terug in zuidzuidwestelijke richting. Dit was nodig om ons langs een aantal landelijk gelegen villa’s naar het Natuurmonument Landschotse Heide en Reservaat Kuikeindsche Heide te brengen.
In oorsprong lag ten zuiden van Middelbeers een hele grote onverdeelde heivlakte. Het huidige natuurmonument is daar met zijn 225 ha. slechts een klein gedeelte van, zelfs met inbegrip van het bijna even grote aangrenzende heideontginningsbos de Kuikeindsche Heide, dat geheel eigendom is van de voormalige gemeente Oost-, West- en Middelbeers. De Landschotsche Heide heeft vele eigenaren. Vanwege de hoge natuurwaarden en het natuurschoon is het gebied al enige decennia lang aangewezen als Beschermd Natuurmonument. Het vormt nog een van de weinige belangrijke voedselarme en vochtige heideterreinen. Vanaf het begin van de jaren '80 werken eigenaren samen en beheren zij het gebied gericht om de natuurwaarden in stand te houden en te verhogen. Sinds 1985 wordt het terrein van met tot november begraasd door jongvee. Dit begrazingsbeheer is gericht op een grotere variatie van de heidevegetaties en het terugdringen van het plaatselijk sterk dominerende Pijpestrootje.
Het was er erg rustig op deze frisse decembermorgen, slechts een enkele wandelaar en het spoor van een ree kruiste ons pad. We zagen nog net even de bleke ochtendzon voordat deze geheel verdwenen was achter de grijze wolkenmassa die vanuit het westen opdrong. Wellicht de voorbode dat we nog ander weer konden verwachten. Langs het Kromven en Witte Hollandven bereikten we de Kuikeindsche heide met zijn dennenbegroeing. We passeerden nog een prachtig gerestaureerde Brabantse langgevelboerderij en zaten nu op de Kuikendse Weg, de doorgaande weg van Vessem naar Middelbeers. Net voor het gehucht Kuikseind sloegen we de Hillestraat in. Opnieuw asfalt! De brug over de Kleine Beerze zorgde voor een korte pauze.
We passeren het pittoreske dal van de Kleine Beerze en zien vervolgens al op afstand een ruïne. De ruïne is de 15e eeuwse stompe kerktoren van het vroegere dorp Oostelbeers, dat door Maarten van Rossum werd platgebrand. De kruisboogschutters van het Gilde Sint Joris uit Oostelbeers hebben op het terrein naast de toren hun fraaie schuttersveld. We slaan linksaf de zandweg in die ons voorbij de oude kerktoren voert. We zijn nu bijna in Oostelbeers.
De bereikbaarheid van Oostelbeers wordt op deze dag enigszins bemoeilijkt door wegwekzaamheden. De bestrating wordt tot onze verbazing uitgevoerd door een bedrijf uit ‘s Gravenmoer. Tegen 12.00 uur bereiken we ons ‘lunchadres’. Marlien had ons reeds tevoren telefonisch aangemeld in café-restaurant ‘De Toverstaf”. We zijn echt toe aan een kopje koffie en Charles waagt zich zelfs aan een pilsje. We zijn de enige gasten en de zaal waar reeds de nodige voorbereidingen voor de naderende Kerst zijn getroffen, biedt ons genoeg plaats voor de lunchpauze. De soep laat even op zich wachten omdat de kok nog onderweg is voor de kerstinkopen. Maar geen nood de meegenomen boterhammen komen op tafel en bieden uitkomst. Wat verlaat beginnen we aan de soep van de dag, een stevige groentesoep. Tegen 13.00 uur is het dan weer tijd om de jassen aan te trekken en de frisse buitenlucht op te zoeken.
We zijn inmiddels halverwege de wandelroute aangekomen en de route voert ons nu in meer noordwestelijke richting naar Haghorst en Diessen. Oostelbeers verlaten we via de Baesterdijk. We lopen tot aan de brug over de Grote Beerze. Meteen achter de brug volgen we het geel-wit gemarkeerde jaadpad stroomopwaarts in westelijke richting. We passeren het punt waar de Kleine Beerze en Groote Beerze samenvloeien tot de forse gekanaliseerde Beerze. Bij de volgende brug na goed 500M worden we naar de zuidoever geleid. De noordoever vormt de grens van het landgoed de Baest en is voor ons hier niet toegankelijk..
Dit landgoed was van 1317 tot het midden van de 17e eeuw de belangrijkste bezitting in deze streek van de Abdij van Tongerlo. Toen kwam het in particuliere handen en werd het uitgebreid en omgevormd tot een waar natuurmonument van rond de 380 ha. groot. Van de geslachten die het bezaten is met name Jhr. de Ia Court, die begin 1800 landdrost van Brabant was, iemand geweest die zich met alle krachten en kennis van zaken heeft ingezet voor dit gebied. Het oude bos is zeer gevarieerd van samenstelling. Vooral naaldhout, met douglas- en whymouthdennen en mooie oude beukenlanen treft je hier aan. Daarnaast ook grotere stukken beukenbos en - op enige lagere - broekbossen. De Groote Beerze en Kleine Beerze vloeien aan de grens van het landgoed samen tot de forse gekanaliseerde Beerze die vooral langs de oostrand van het landgoed loopt in noordelijke richting. Los daarvan hebben beide riviertjes hun kronkelende loop door het landgoed mogen behouden om aan de noordkant - wederom - te worden opgenomen in de Beerze! Een bijzonderheid hierbij is, dat ze het Wilhelminakanaal kruisen via een ondergrondse duiker. Het grootste deel van dit gebied is vrij toegankelijk.
Het jaagpad op de oever wordt alsmaar drassiger en modderiger. Het is voortdurend opletten geblazen om niet in de modder weg te zakken. Als we de Kattenbergse weg zijn overgestoken wordt het pad beter beloopbaar en even voorbij de visvijver verlaten de oever van de Groote Beerze. Opnieuw krijgen we asfalt onder de voeten en verloopt de route in noordelijke richting over de Heikant tot aan de Achterste Heistraat. Hier bereiken we het noordelijkste punt van de Huygevoortroute.
De weg voert ons richting Haghorst om na een paar honderd meter af te buigen naar de Oirschotse dijk. Een verhard fietspad naast een modderige zandweg brengt ons tussen weilanden en akkerland door naar Het Stuk. Het Stuk is een natuurwetenschappelijk interessant naaldbos van 114 ha.. Het bos is eigendom van de gemeente Diessen. Het is intussen wat gaan miezeren en met de schrale wind op kop zijn we blij het bos te bereiken. Hier is het opnieuw tijd voor een korte pauze. De thermosflessen koffie komen voor de dag, de laatste resten uit de rugzak worden genuttigd. De Lions en Choco-ice’s gaan rond. Dan is het opbreken voor de laatste etappe.
Diessen komt in zicht. Diessen vroeger Deuso genaamd, wordt al genoemd in de 3e eeuw. Omstreeks het jaar 370 werden Saksische plunderaars hier door de Romeinen overvallen en tot de laatste man gedood. Het dorp heeft eveneens hierom zijn eigen historische plaats verkregen. In de middeleeuwen was Diessen ook een druk bezochte bedevaartplaats. Willibrordus doopte hier heidenen van Kempenland. De plaats beschikte al vroeg over een kerkgebouw. Het schip van de huidige St. Willibrorduskerk dateert uit de 15e eeuw en de slanke toren uit het begin van de 16e. Het gebouw maakt van binnen een zeer bijzondere - bouwkundige - indruk. Bestuurlijk hoorde Diessen vroeger tot de Heerlijkheid Diessen, Westelbeers, Beke en Riet. Bij het opheffen van de heerlijkheid in 1810 werd Diessen een zelfstandige gemeente.
Toch voert de route ons niet door het centrum. Net voor de bebouwde kom worden we via een wat onduidelijk zandpad naar het zuiden geleid tot aan de doorgaande weg van Diessen naar Westelbeers. Deze drukke weg steken we over en komen meteen terecht in een ecologische verbindingszone. Het is een brede houtwal met begroeiing, die als verbinding dient van het zojuist verlaten bos Het Stuk en het bosgebied met de naam Turkaa. Dit is een klein loof- en naaldbos met afgesneden beekmeanders van het riviertje de Reusel. Het bos is eigendom van de gemeente Diessen en heeft een rijke flora en fauna. Door de overvloedige regenval van de laatste tijd was het er erg vochtig. Het pad bracht ons direct aan de oever van de Reusel.
Hier hadden we ook weer zicht op Baarschot en waren we nog op een steenworp afstand van het vertrekpunt van vanmorgen. Een laatste blik werpend op de Reusel liepen we voorbij weer zo’n typische mooi gerestaureerde Brabantse langgevelboerderij. We bereikten de eerste huizen van Baarschot en kwamen op de T-splitsing, die ‘s morgens voor enige verwarring had gezorgd. De auto’s stonden nog precies zoals we die hadden achter gelaten op het parkeerterrein van café ‘De Schuur’. We namen afscheid van elkaar en reden even naar 15.30 uur huiswaarts, terugkijkend op een gezellige wandeldag door het Brabantse land.
Charles Aerssens
Deze wandeling is met de grootst mogelijke zorg samengesteld. Maar ten aanzien van wijzigingen of onvolledigheden in de tekst kan geen aansprakelijkheid worden aanvaard.
KAARTEN:
- TopoKaart 1:25000, 51C Hoogeloon
- Wandelroutes Hart van Brabant Nr.3
Lange Afstand Wandelvereniging "VIA-VIA".
Gegenereerd op 01-11-2000 door C.P.J. Aerssens