DE EENDRACHT ROUTE
Omgeving Nieuw-Vossemeer - Lepelstraat 23 km

Nieuw-Vossemeer - "De Eendracht" Schelde-Rijnkanaal

Vertrekpunt
Afstand
Korte karakteristiek

Nieuw-Vossemeer
Ongeveer 23 km.
Wandeling "De Eendracht" loopt in de omgeving van Nieuw-Vossemeer en Lepelstraat in het uiterste westen van de provincie Noord-Brabant. Deze wandelroute ontleent zijn naam aan de gekanaliseerde Eendracht, het Schelde-Rijnkanaal tussen het eiland Tholen en Brabant. De kracht van de wandeling zit in de historie van de te wandelen route en de grootse natuur.

ROUTEBESCHRIJVING

Komende uit de richting Steenbergen nemen we de weg naar Nieuw -Vossemeer. Voorbij de Heensche Molen rijden we links af over de Molenweg het centrum binnen van deze West-Brabantse plaats, gelegen op zicht afstand van de provincie Zeeland. Nieuw -Vossemeer is een klein dorp van zo'n 2400 inwoners en ligt aan het druk bevaren Schelde-Rijn Kanaal, die voor de binnenvaart de verbinding tussen Rotterdam en Antwerpen vormt. Voor de auto zoeken we een goede parkeerplaats meteen gelegen aan de wandelroute. Hier in Nieuw-Vossemeer op het marktplein bevindt zich het beeldje van Merijntje Gijzen. De schrijver A.M. de Jong (1888-1943) van de bekende streekroman "Merijntje Gijzens Jeugd" is in Nieuw -Vossemeer geboren. Hij heeft er zijn eigen museum, dat gevestigd is in het A.M. de Jong-huis, opgericht in 1974. De streekroman is verfilmd en er is ook een gelijknamige Tv-serie van gemaakt. Inmiddels heeft het museum zich ontwikkeld tot een heemkundig museum. In het museum wordt uitgebreid aandacht besteed aan de streek rond Nieuw-Vossemeer en aan Nieuw-Vossemeer zelf.

Foxlake.nl

Nieuw-Vossemeer - Platte Weg met Rietkreek

We lopen de route in de aangegeven richting en zo verlaten Nieuw-Vossemeer via de Platte Weg in oostelijke richting. Over een rustige binnenweg omzoomd door grote populieren en langs een bijna verzande smalle kreek voert de route ons tot aan de Hoge Weg. Hier gaat het naar links over een wat modderige binnenweg naar het noorden. Deze weg zou naar later blijkt het enige wandelpad zijn dat niet verhard is, de rest van de wandeling leidt ons alleen maar over asfalt! We lopen langs De Rietkreek, een natuurgebied ten oosten van het dorp. Vanaf de Platte Weg en de Hohe weg is dit gebied duidelijk te overzien. De Rietkreek is landschappelijk en ten behoeve van de vogelkunde van belang. In het poldergebied rond de Rietkreek is een proefproject gestart om de kwaliteit van het grondwater en het water van deze kreek en de aangrenzende sloten te verbeteren en vervuiling van het water tegen te gaan. De oude zeedijken die her en der in de gemeente Nieuw-Vossemeer liggen zijn cultuurhistorisch maar ook botanisch belangrijk door het voorkomen van soortenrijke vegetaties van het glonshaververbond. Maar dit natuurgebied van Staatsbosbeheer is niet toegankelijk. Van de Hogeweg komen we op de Molenweg en lopen door tot aan de N257. Rechtsaf richting Heensche Molen.

Aan de einder is reeds van verre de Heensche Molen, de korenmolen "De Vos" zichtbaar. Op een kleine verhoging in het buurtschap Heensche Molen bevindt zich deze forse ronde stenen grondzeiler, de oudste stenen molen van Noord-Brabant. De malen werd in 1714 gebouwd door Hendrik van Boxtel. Het buurtschap ontleent haar naam aan deze molen. In totaal is de molen wel dertien keer van eigenaar verwisseld. Van oudsher is de molen een banmolen, waar de ingezetenen van Vosmeer hun graan moesten laten malen. De inrichting van de molen is in zoverre bijzonder dat de maalzolder zich hier niet op de begane grond bevindt maar op de zolder daarboven. Vroeger konden de boeren daardoor hun karren zo in de malen rijden om hun graan te lossen. In de romp is van de stichtingssteen nog slechts het bouwjaar 1714 leesbaar.

De molen achter ons latend voert de kaarsrechte Princeweg ons in zuidoostelijke richting opnieuw langs de Rietkreek naar de Oude Heydijk, een van de vele oude zeedijken die her en der in de gemeente Nieuw-Vossemeer liggen. Hier gaat het rechtsaf langs enkele imposante boerenhoeven, onder andere Gerlestein. Op de Oude Heydijk reed tot 1953 een stoomtram van Steenbergen naar Anna Jacobapolder. De Rotterdamse Tramweg Maatschappij heeft op 30 april 1900 deze lijn geopend. Op de kruising met de Princeweg heeft een halte gestaan van deze stoomtram. De volgende halte bevond zich richting Notendaal. Notendaal is ook voor ons een halte. Hier staan enkele de bankjes midden in dit gehucht.

Foxlake.nl

Nieuw-Vossemeer - Interieur voormalige Café “De Congo”

We gaan weer op pad in zuidwestelijke richting over de Pelsendijk. Op de Pelsendijk nummer 5 bevindt zich het voormalige Café “De Congo”. Dit etablissement is reeds honderd jaar. De ouderdom van het café zou dan ook uit de inrichting moeten blijken, die in geen jaren was gewijzigd. Helaas is hier sprake van totale bouwval met wel zeer onregelmatige openingstijden. Gelukkig is de café-inrichting aan van dit voormalig Café "De Congo" behouden voor het nageslacht en de meer dan 100 jaar oude en unieke inventaris ondergebracht in het A.M. de Jong museum in Nieuw-Vossemeer.

De Pelsendijk is ook weer zo'n lange kaarsrechte dijk gelegen op de scheiding van Oude Polder en Mattenburgse Polder. Saai wat betreft het uitzicht en alleen uitnodigend voor een goed gesprek. De Moorse weg komt dan in zicht. Hier linksaf. Opnieuw een oude dijk langs de Eendrachts Polder. Hieraan ontleent deze wandeling haar naam. Via een zandweg rechts verlaten we de Moorse weg en bereiken na goed een kilometer de Rubeerdijk. Hier slaan we links af en lopen door tot de drukke Jan de Boersweg, de verbindingsweg van Nieuw-Vossemeer naar Lepelstraat. We hebben hier voorlopig alleen de doorgaande weg onder de voeten en via Kladde bereiken we de eerste huizen van Lepelstraat. In het centrum van Lepelstraat houden we de gemarkeerde wandelroute aan en via het buurtschap Waterkant lopen we langs enkele imposante boerderijen, waarvan er een de naam Hoeve 't Slot voert, naar de Glymese weg. Deze kaarsrechte lange weg, aan een kant omzoomd met populieren brengt ons naar de restanten van fort Zeeland/fort Nassau, restanten uit de Spaanse tijd. Boven op de dijk bevindt zich een kruis bestaande uit houten bielzen. Dit kruis is opgericht ter herdenking van de gevallenen in de Tweede Wereld Oorlog 1940-1945. Hier hebben we naar het westen wel een heel winderig uitzicht op het Schelde-Rijnkanaal. Naar het noordoosten kijken we uit over de Eendrachtpolder.

Foxlake.nl

Dijk Schelde-Rijnkanaal - Kruis gevallenen Tweede Wereld Oorlog 1940-1945

Het Schelde-Rijnkanaal volgt de gekanaliseerde Eendracht tussen Tholen en Brabant. De heren van Vosmeer hebben ongeveer 400 jaar geleden aan beide zijden van de Eendracht een groot gebied gekregen ter bedijking. Ten tijde van deze ontwikkelingen ontstonden plannen om te komen tot demping van de Eendracht. De stad Tholen heeft zich hiertegen verzet; zij vreesde namelijk voor verlies van hun haven. De Eendracht is nu dan ook een belangrijke vaarroute tussen Antwerpen en Rotterdam. Omdat zowel aan de Oostzijde als aan de Westzijde bedijkingen werden uitgevoerd ontstonden er twee plaatsen Oud en Nieuw-Vossemeer. Bij brief van 1410 is aan de heren van Vosmeer het recht van veer en passage toegekend. Oud en Nieuw-Vossemeer zijn tot 1973 door middel van veren met elkaar verbonden geweest, vervolgens is een brug over de Eendracht gemaakt. Aan de Oostzijde van de Eendracht heeft tijdens de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) een verdedigingslinie met versterking gelegen. Toen een tweede linie in Halsters Laag werd aangelegd is deze linie in verval geraakt.

De lange dijk langs het Schelde-Rijnkanaal leidt ons terug naar het startpunt in Nieuw-Vossemeer. We lopen langs De Stelle, een natuurgebied van Staatsbosbeheer, langs het voormalig speciedepot dat recentelijk is bebost. Passeren de zoute sluis en vlak voor molen en recreatieoord Assumburg voert de route ons direct langs de waterlijn en zien in de verte de grote brug die hier de uiterste hoek van Brabant met het Zeeuwse Tholen verbindt. De veerpont is hier al 25 jaar geleden verdwenen. De oude veerstoep voor het veer over de Eendracht naar Oud-Vossemeer bevindt zich boven aan het pad naar de molen. Deze molen Assumburg dateert van 1780. In dat jaar is hij in het Noord-Hollandse Assendelft als oliemolen gebouwd onder de naam 'Het huis Assumburg' of kortweg 'Assum'. In 1897 is hij aldaar afgebroken en in Nieuw-Vossemeer herbouwd voor het malen van graan. Het is een achtkantige stellingmolen; opvallend is de fraai uitgeschulpte baard met daaronder de jaartallen 1780 en 1897, twee zonnen en een zespuntige ster. De wieken hebben een vlucht van 21,9 meter. Molen Assumburg herbergt een molenmuseum en is een markant punt in het recreatieoord. Van hieruit zijn we binnen een kwartier in Nieuw-Vossemeer, terug op ons vertrekpunt.

Charles Aerssens

KAARTEN:

- TopoKaart 1:25 000, 43D Oude-Tonge
- TopoKaart 1:25 000, 49B Bergen op Zoom
- Wandeling uitgezet in eigen beheer

terug naar de vorige pagina

Lange Afstand Wandelvereniging "VIA-VIA".