DER EIFELSTEIG - DAG 15
Traject: Abtei Himmerod - Salmtal - Landscheid - Bruch 20 Km

© L.A.W.V.VIA-VIA
Grosslittgen - Abtei Himmerod
Vertrekpunt
Afstand
Korte karakteristiek







 Abtei Himmerod
Ongeveer 20 km
Bij vertrek vanaf de Abtei Himmerod houdt de Eifelsteig op deze etappe het riviertje Salm steeds in de buurt. Het gaat hier om een uiterst interessant wandeltraject, omdat het dal van de Salm een bont geschakeerd landschap heeft en de hoogteverschillen beperkt zijn. We wandelen wel voor zowat 85 % over onverharde paden. De route voert ons langs de beboste valleiwand van rode rotsen die zo typisch zijn voor de zuidelijke Eifel en onderweg passeren we een aantal oude watermolens in het diepe romantische rivierdal. De Eifelsteig worstelt wat met de snelweg BAB60 van Luik naar Trier alvorens we het Eifeldorp Landscheid bereiken. Vandaar dalen we via het Kailbachtal opnieuw naar het dal van de Salm en bereiken Bruch, het eindpunt van deze dagetappe.

ROUTEBESCHRIJVING

Abtei Himmerod is vertrekpunt voor deze dagwandeling. De geschiedenis van dit klooster Cisterciënzer gaat terug tot omstreeks 1135, als Bernardus van Clairvaux zijn monniken uitstuurt over Europa om overal nieuwe kloosters te stichten. Hier in het stille dal van het riviertje de Salm vinden ze een uitstekende locatie. In 1178 wijdt Aartsbisschop Arnold van Trier de Romaanse kloosterkerk, waar tot het begin van de 15e eeuw ook de Graven van Spornheim begraven worden en waarvan de grafstenen nog tot in de 18e eeuw aanwezig zijn geweest. De abdij heeft zwaar te lijden tijdens de 30-jarige oorlog en het klooster wordt weer opgebouwd en in 1739 verrijst de nieuwbouw met de Barokke kloosterkerk. Op 26 juli 1802 in de nasleep van de Franse Revolutie heft Napoleon het klooster op en vervallen de Barokke abdijgebouwen al snel in een ruïne, die in de daarop volgende periode vaker van bezitter wisselen. Alleen de watermolen en de portierswoning blijven intact, van de kloosterkerk blijft alleen de gevel staan, die Fritz Gustav August Julius Philipp Rudolf von Wille (1860-1941) enkele keren als onderwerp van zijn schilderijen heeft gekozen vanwege de romantische uitstraling. De laatste eigenaar is Reichsgraf Ottokar von Kesselstatt (1894-1938) die Himmerod in 1919 verkoopt aan Duitse Trappisten van het in Bosnië gelegen klooster Mariastern. Pas in de jaren twintig van de vorige eeuw vestigt zich opnieuw een Cisterziënzergemeenschap in Himmerod. De kloosterkerk en bijgebouwen worden onder Abt Vitus Recke (1887-1959) tussen 1937 en 1962 gebouwd. Binnenin de abdijkerk valt zeker de koelheid en kaalheid van de kerkaankleding op, hoewel er veel warme rode zandsteen is verwerkt. Hierdoor wordt ook het verticale effect in de architectuur versterkt. Vermeldenswaard is de bijeenkomst in Abdij Himmerod van oktober 1950 als voormalige Duitse Wehrmacht officieren in opdracht van de Bundesregierung van Kanzler Conrad Adenauer (1876- 1967) de nieuwe opzet van het Duitse leger na WOII voorbereiden, neergelegd in de “Himmeroder Denkschrift”.

© L.A.W.V.VIA-VIA
Fritz Gustav August Julius Philipp Rudolf von Wille (1860-1941) - Ruïne Abtei Himmerod
Vanuit de Abdij Himmerod gaat de route van de Eifelsteig voorbij Gaststätte Graf Zils naar links het voetpad in, waar we verderop bij een waterpompstation het riviertje de Salm voor een eerste keer oversteken. De Salm ontspringt in de buurt van Gerolstein en mondt na 67 kilometer bij Klüsserath uit in de Moezel. De middenloop van het riviertje is vroeger de grens tussen Luxemburg en Trier geweest. Op de westelijke oever leidt het bospad met aan de rechterzijde een steile beboste helling ons zuidoostewaarts. Aan de andere oever hebben we een laatste blik op Abdij Himmerod met de oude kloostermolen uit 1701, die nu dienst doet als museum. Na een paar honderd meter verlaten we het brede bospad en met enkele trapjes en een bruggetje steken we de Salm over en passeren een in het bos liggend vennetje. Naar links verwijst een bord naar het in het bos gelegen Ehrenfriedhof Himmerod, waar 579 Duitse soldaten uit WOI en WOII begraven liggen. Van hen zijn er 200 hier in de Abdij Himmerod, dat vanaf de zomer 1944 als noodhospitaal is ingericht, gestorven en buiten de kloostermuren in het oude beukenbos begraven met op ieder graf een kleine steen en hun naam.

© L.A.W.V.VIA-VIA
Himmerod - Vennetje bij Ehrenfriedhof Himmerod
De route van de Eifelsteig volgt onder het overhangende bladerdak van dikke beuken de bedding van de Salm steeds dalwaarts, die zich door het brede dal met weilanden in zuidoostelijke richting meandert. Aangekomen op het asfalt van de K5 wandelen we naar links en klimt de route een beetje door het bos tot we na 250 meter de verharding voorbij een pompstation naar rechts verlaten. Hier hebben we voor eventjes het dal van de Salm verlaten. Langs de bosrand en door het open veld met naar het noorden zicht op de boerderij Salmtalhof gaat de route over de hoogvlakte van Grosslittgen. Voorbij de zandgroeve wandelen we naar rechts en komen tussen twee poeltjes door weer in het beekdal van de Salm. Langs de bosrand naar links en na goed 100 meter bij een mast rechtsaf. Het voetpad leidt ons naar de Grosslittgen Mühle aan de L60. Deze graan- en oliemolen aan de Salm wordt voor het eerst vermeld in 1587. De markering van de Eifelsteig gaat naar rechts en nog voor de brug over de Salm volgen we het brede pad naar links. Opnieuw volgen we het dal van de Salm. Nog steeds wandelen we stroomafwaarts langs de nu bredere Salm en passeren een imposante oude steengroeve.

© L.A.W.V.VIA-VIA
Salmtal - Steengroeve aan de Salm bij de L60
Het pad volgend bereiken we even verderop opnieuw een watermolengebouw. De Musweiler Mühle, nu een manege, maar tot oktober 1963 in bedrijf geweest als een graan- en oliemolen, maar het schoepenrad draait nog steeds! Deze watermolen stamt uit 1727. Nu wordt het pad voorbij een kleine waterval al snel smaller en wilder en na een aantal bochten van de meanderende Salm wordt het dal smal en wildromantisch met mosbegroeide steile rotswanden en elzenbosjes en varens. Dit alles oogt als een klein oerwoud. Zo bereiken we de volgende watermolen: de Meesenmühle. Deze watermolen wordt voor het eerst in 1343 vermeld en is tot 1976 in bedrijf geweest. Het vakwerkwoonhuis is uit de 19e eeuw en de bijgebouwen zijn opgetrokken met gestukadoorde muren. We steken de watergracht over naar rechts en direct ook de Salm. De route verloopt 100 meter in een zijdal en we houden links aan om opnieuw in het dal van de Salm te komen. Door het bos omhoog passeren we een open weidegebied. De markering van de Eifelsteig leidt ons van het pad omlaag naar een wat bredere bosweg tot aan een asfaltweggetje. Achter de slagboom dalen we naar linksaf en komen op de B50. Over de verharding gaat het naar links tot aan de bushalte, waar we oversteken en de richting kiezen van Hotel Viktoria.

Voor Hotel Viktoria verloopt de route van de Eifelsteig naar links langs de molengracht tot aan een splitsing, waar we naar rechts de molengracht en de Salm oversteken. Links aanhoudend stijgt de weg licht. Zo komen we voorbij de Burgermühle, die een van de oudste watermolens in het dal van de Salm is. In 1184 schenkt Erzbischof Folmar von Karden van Trier de watermolen aan de Abdij Himmerod, wat tot moeilijkheden leidt met het Stift Sankt Paulin en later in 1666 ook met Manderscheid. Door het bos vervolgen we onze wandeling en alsmaar verder stijgend over een bochtig parcours zien we het riviertje de Salm oostelijk van ons steeds dieper in het dal liggen. Nu komen we onder de Salmtalbrücke door, de Autobahnbrücke van de BAB60, de snelweg van Luik naar Kreuz Wittlich. Deze brug, die het dal van de Salm overspant, is 653 meter lang en meet 71 meter hoog op het diepste punt. Na de passage van deze brug gaat de route naar rechts en komen we aan de L34. Vanhier wandelen we linksaf in de richting van Landscheid over de Burgerstrasse tot we het centrum van dit Eifelstadje bij de parochiekerk St. Gertrud aan de Hauptstrasse bereiken.

© L.A.W.V.VIA-VIA
Salmtal - Het pad van de Eifelsteig langs de Salm
Landscheid is een rustiek Eifeldorpje aan de BAB60, waarvan de eerste sporen van bewoning terug gaan tot de eerste eeuw van onze jaartelling. Het is de 4 kilometer noordwestelijk van Landscheid gelegen Burscheider Mauer, een ringmuur die door de Kelten als toevluchtsoord gebruikt is. Landscheid zelf wordt voor het eerst in een oorkonde uit 1157 vermeld en behoort in de Middeleeuwen toe aan Abdij Himmerod. Na 1794 valt het gebied onder Frans gezag, maar wordt bij het congres van Wenen in 1815 na de val van Napoleon toegewezen aan het Koninkrijk Pruissen. Na WOII maakt het sinds 1946 deel uit van Rheinland-Pfalz. We staan nu in het centrum bij de Pfarrkirche St. Gertrud. De Rooms-Katholieke parochie in Landscheid komt in 1083 los van de grote parochie Gransdorf en wordt een zelfstandige parochie, waartoe ook de dorpen Burg en Niederkail horen. De sinds 1171 bestaande oude kapel is voor de inwoners van Landscheid te klein geworden en men heeft de wens een nieuwe parochiekerk te bouwen, maar de financiële middelen ontbreken. Maar als in maart 1847 door de verantwoordelijke distriktsarchitect Heinrich Bruck wordt medegedeeld dat de bouwkundige staat van de kapel gevaar oplevert en gesloten wordt op advies van de politie, wordt de nieuwbouw in werking gezet. Nadat de kapel in 1864 is afgebroken, wordt er in 1865 een begin gemaakt met de nieuwbouw van de parochiekerk volgens het ontwerp van distriktsarchitect Heinrich Bruck en men begint met de bouw op de al in 1850 gestorte fundamenten voor die nieuwbouw. Op 29 oktober 1965 krijgt de kerk zijn nieuwe bestemming en op 19 juni 1975 wordt de Pfarrkirche St. Gertrud door de Trierer Bisschop Johann Jakob Kraft (1806-1884) ingewijd. De patrones van de parochiekerk is vernoemd naar de Benedictinesser Abdis Gertrudis van Nijvel (626-659). Naast de Pfarrkirche St. Gertrud vinden we het Kriegerdenkmal met in rode zandsteen gehouwen beeld van een robuste piëta met plaquettes waarop de namen vermeld zijn van de in WOI en WOII omgekomen Duitse soldaten.

© L.A.W.V.VIA-VIA
Landscheid - Kriegerdenkmal naast de Pfarkirche St. Gertrud
We lopen de Hauptstrasse verder door tot we aan onze rechterzijde een Gildeboom zien. Het is hier het symbool van de traditie van de handelsgeest van de inwoners van Landscheid, die als rondtrekkende handelaren met hun goederen en handelswaren rond 1900 eerst met paard en wagen en later gemotoriseerd vanaf 1930 Europa in getrokken zijn. Dit beroep is nu zo goed als uitgestorven! Bij deze Gildeboom wandelen we naar links langs Bäckerei-Café Hubert Flesch de Eifelmarkering “Zu Weg Eifelsteig volgend. Het voetpad tussen de bebouwing door en voorbij aan een oud wegkruis uit 1686 brengt ons in de Maarstrasse. Deze lopen we uit tot aan de laatste bebouwing en hier komen we opnieuw op de markering van de Eifelsteig. Verder wandelend door het nu open terrein met naar het zuiden zicht op het dal van de Salm kiezen we de eerste veldweg naar rechts. Het onverharde pad leidt ons rechtstreeks naar het bos. We dalen af en met een ruime bocht ronden we de Scheibigenberg (302 m) hoog boven het dal van het riviertje de Kail. Onderweg hebben we een wijds uitzicht over dit beekdal met zicht op het dorpje Niederkail.

© L.A.W.V.VIA-VIA
Landscheid - Zicht vanaf de Scheibigenberg (306 m) op Niederkail
In een scherpe bocht naar links geeft een wegwijzer de juiste route aan en dalen snel af naar links langs een droge beekbedding en bereiken naar een paar honderd meter de bedding van de Kailbach. De route voert ons naar links voorbij aan een waterzuiveringsinstallatie en een verlaten steengroeve. Als we het bruggetje over de Kailbach gepasseerd zijn, gaan we naar rechts het bos in en met de bocht mee naar rechts komen we opnieuw in het dal van de Salm, die hier in het dichte dennenbos al flink in aangezwollen. De rotswanden zijn met mossen en varens bedekt, het is er vochtig en loofbossen en donkere dennenbos wisselen elkaar af. De waterloop van de Salm blijft voortdurend dichtbij. Als het riviertje verder van os weg verloopt, beginnen we aan een geleidelijke, maar gestadige klim en komen bij het verlaten van het bos in een open weidegebied met de bosrand rechts naast het voetpad. Op een kruising aangekomen, houden we links aan. Over het weiland zien we dat hier de Salm met een wijde bocht land een beboste helling weer dichterbij komt. Eenmaal weer in het dal komen we op het asfalt en steken we de Salm over, die nu parallel aan de route, ons naar Bruch begeleidt over In Kummerau. Na een paar honderd meter staan we in het centrum van Bruch op het kruispunt van de Schulstrasse, Wittlicher Weg en Salmstrasse bij de brug over de Salm, waar deze dagwandeling van de Eifelsteig eindigt.

DAG 16
 Traject: Bruch - Gladbach - Greverath - Zemmer - Rodt - Mühlenflürchen 23 Km

Deze wandeling is met de grootst mogelijke zorg samengesteld. Maar ten aanzien van wijzigingen of onvolledigheden in de tekst kan geen aansprakelijkheid worden aanvaard.

Charles Aerssens

KAARTEN

- Wanderkarte Eifelverein 1:25 000, NR.30 Meulenwald
- Wanderkarte Eifelsteig 1:25 000, NR.516 Publicpress

GIDSEN:

- Eifelsteig Wanderführer, Christiane Rüffer-Lukowicz, Jochen Rüffer, ISBN 978-3-761622-094
- EifelSteig Schöneres Wandern Pocket, Ulrike Pollert, Wolfgang Todt, ISBN 978-3-934342-286



Lange Afstand Wandelvereniging "VIA-VIA".
Gegenereerd op 27-10-2012 door C.P.J. Aerssens