CIRCUIT JEANNE D'ARC DAG 1
Traject Domremy-La-Pucelle – Montigny-lès-Vaucouleurs 25 KM

© L.A.W.V.VIA-VIA
Domremy-la-Pucelle - Beeld Jeanne d'Arc
Vertrekpunt
Afstand
Korte karakteristiek










 Domremy-la-Pucelle
Ongeveer 25 km.
Deze stevige dagwandeling vormt de eerste etappe van het Circuit Jeanne d’Arc. We starten in de geboorteplaats van Jeanne d’Arc: Domremy-la-Pucelle. De route loopt ten westen van de nog jonge Maas door het Bois de Goussaincourt en het Forêt Domaniale de Montigny, maar ook door uitgestekt en wijds akkerland en rustieke boerendorpen. We komen langs plekken waar de herinnering aan Frankrijks nationaal symbool nog speurbaar is. Zo zijn er het geboortehuis van Jeanne d’Arc in Domremy-la-Pucelle, de Chapelle de Bermont en Montigny-lès-Vaucouleurs waar zij voor 12 stuivers haar paard kocht. De route is minimaal gemarkeerd en zo nu en dan laat die routemarkering te wensen over. Daarom kunnen we niet zonder routekaart IGN 1:50.000 Pays du Barrois waarop het Circuit Jeanne d’Arc is ingekleurd en de daarbij behorende topografische kaart IGN 1:25.000 Domremy-la-Pucelle op pad!!

ROUTEBESCHRIJVING

Het startpunt van deze 3-daagse rondwandeling, het Circuit Jeanne d’Arc, is Domremy-la-Pucelle. In dit klein Lotharings dorp met minder dan twee honderd inwoners, gelegen aan de bovenloop van de Maas, staat het geboortehuis van Jeanne d’Arc. Gekocht in 1818 door het Departement van de Vogezen en als Historisch Monument aangemerkt. Vanaf 1840 werd het geboortehuis van Jeanne d’Arc gerenoveerd en hersteld. De voorgevel heeft een gebeeldhouwd timpaan van wapenschilden uit de 15e eeuw en een standbeeld van een knielende Jeanne d’Arc in wapenuitrusting. In de directe omgeving van het geboortehuis van Jeanne d’Arc vinden we ook een bezoekerscentrum met doorlopende tentoonstelling van het leven van Jeanne d’Arc.

© L.A.W.V.VIA-VIA
Domremy-la-Pucelle - Geboortehuis Jeanne d'Arc
We nemen even de tijd om het geboortehuis te bezoeken en de ernaast gelegen St. Remigiuskerk waar Jeanne d’Arc gedoopt is. Deze stamt uit het begin van de 15e eeuw, evenals de toren en het oude koor. Het schip, dat herhaaldelijk is aangepast, laat talrijke getuigenissen van de verering aan Jeanne d’Arc zien. Dichtbij de doopvont bevindt zich de grafsteen van leden van de familie van Jeanne d’Arc. Je kunt er twee retabels uit de 16e eeuw bewonderen en een fresco uit diezelfde periode voorstellend St. Sébastien. Twee beelden uit de 18e eeuw: St. Rémy en St. Elophe, een martelaar uit de 4e eeuw, die in het dal, net tegenover de Basiliek is onthoofd. Ook is er een standbeeld van Ste. Marguerite.

De eerste kilometer van de route voert ons langs de drukke en doorgaande D164 naar Greux. Het dorp verlatend pikken we de gemarkeerde route van het Circuit Jeanne d’Arc op aan het kruispunt van de D164 en de D966. Hier voert een smalle asfaltweg direct in noordelijke richting naar de Chapelle de Bermont. We passeren net buiten Greux een kruisbeeld dat uitkijkt over het dorpje. De Chapelle de Bermont ligt 2 km van Greux op een open plek in het bos op een hoogte van 341 m en wordt bereikt via een steile korte klim door het bos. Hierheen kwam Jeanne d'Arc ieder zaterdag vanuit Domremy-la-Pucelle om te bidden. Op deze plek zou ze ook de belofte hebben gedaan Frankrijk te bevrijden van de Engelsen. Bij de restauratie van het interieur aan het einde van de achter ons liggende eeuw deed men een sensationele ontdekking. Midden op de muurschilderingen die St. Theobald voorstelt werden 2 kleine, ongeveer 20 cm grote, naïeve voorstellingen van een jong meisje ontdekt, die men snel als afbeeldingen van Jeanne d'Arc uit haar tijd ging uitleggen. De kapel is slechts beperkt opengesteld en op deze speciale feestdagen toegankelijk.

© L.A.W.V.VIA-VIA
Bois-de-Brixey - Chapelle de Bermont
We verlaten deze gewijde plek in het Bois de Brixey aan de noordzijde en dalen af tot aan de bosrand. Hier gaat de route naar links langs het bos. Even verderop komen we in het golvende akkerland en bereiken na bijna 2 kilometer de eerste huizen van Goussaincourt. Dit landbouwdorp heeft slechts één straat, met de vorm en alle karakteristieken van een Lotharingse dorpstraat. Loodrecht op de Maas staan de tegen elkaar gebouwde huizen als een onafgebroken lint, in het midden onderbroken door de klokkentoren van de kerk. Ze steken met hum okerkleurige dakpannen af tegen de groene weiden en bomen. De oostelijke toegang tot het dorpje wordt gevormd door hoog gebladerte van het park van het ommuurde kasteel. Van het oorspronkelijke kasteel, dat een vierhoek vormde, bestaat alleen nog de duiventil uit de 15e eeuw, het hoofdgebouw door twee torens geflankeerd is in de 18e eeuw aangepast. In de Grand Rue slaan we linksaf. Hier vinden we kleine rustieke bouwwerken, waarvan het opmerkelijkst de bron van St. Gervais is en het aangrenzende lavoir, de voormalige wasplaats.

© L.A.W.V.VIA-VIA
Goussaincourt - Fontaine St. Gervais
Net buiten Goussaincourt wacht ons opnieuw een klimmetje van zo’n 80 meter. Bij het begin van het Bois de Goussaincourt komen we langs het Croix Jean Tanron en kruisen even verderop de hoogspanningsleiding. Dan gaat het door het Bois de Burey-la-Côte naar La Voie de Charmes. Even een modderig stroompje oversteken en dan rechtsaf over de brede en lange bosweg in noordoostelijke richting naar Taillancourt. Gelukkig is de route duidelijk, maar dit is niet te danken aan de routemarkering. Deze is uiterst summier!! Bij het verlaten van het bos na 3 kilometer krijgen we zicht op Taillancourt-Montbras. Door de velden, opnieuw langs een veldkruis, dalen we af tot de doorgaande D964. We steken deze drukke weg over en bereiken de eerste huizen van Taillancourt, een klein gehucht met typische Lotharingse gevels en schuurdeuren en een aardig lavoir. Opvallend bij de entree van het gehucht zijn een tweetal oude brandspuiten bij de picknickplaats.

Op deze picknickplek hebben we een prachtig zicht op de façade en het voorplein van het Château de Montbras. In het licht glooiende heuvelachtige landschap domineert het kasteel vanaf een terras het brede dal van de Maas. Dit prachtig Renaissance optrekje uit de 18e eeuw met twee rechthoekige vleugels bezit een hoeveelheid gedetailleerde versieringen op de voorgevel aan de binnenhof, die bestaat uit ritmische traveeën die zorgen voor een afwisseling van ramen en nissen tussen boven elkaar geplaatste pilasters. Aan de voorzijde met een tweetal vierkanten donjons en aan de achterzijde van de 2 vleugels ronde torens die dienst deden als duiventil.

© L.A.W.V.VIA-VIA
Taillaincourt - Oude brandspuit op picknickplaats
Reeds in de middeleeuwen had Montbras een kasteel dat 300 meter zuidelijker lag van het huidige bouwwerk. Het was eerst in bezit van de familie Saint Elophe en ging vervolgens, aan het begin van 14e eeuw over aan de familie Bourlémont. Het middeleeuwse kasteel dat zich in ongeveer 300 meters ten zuiden van huidig bevond presenteerde waarschijnlijk, volgens een document van 1720, grote overeenkomsten met de kastelen van Ruppes en Gombervaux. In 1598, Claude II de Verrières, heer van Amanty en Louise des Salles, die hij op 3 mei 1596 had getrouwd, verkregen het gebied van Bras en bouwden op een terras dat het dal beheerst dit nieuw kasteel. In de eerste jaren van hun huwelijk realiseerden zij het schitterende kasteel van Montbras met veel goede smaak en overvloed. Maar na de dood van Louise huwde Claude de Verrières op 7 oktober 1611 de uit Mantua afkomstige Julia della Valle, die in het gevolg van Marguerite de Gonzague, vrouw van hertog Henri II naar Lotharingen gekomen was. Het Château werd uitgebreid, maar van het oorspronkelijke huis zijn het ontwerp en de twee versterkte paviljoenen bewaard gebleven.

Het huidige Montbras wordt gerestaureerd maar voor de kerk is het afhankelijk van de parochie van Taillancourt. Er bestond vroeger wel een kerk waarvan de sporen terug te vinden zijn op een kaart die in 1720 door Bugnon, geograaf van hertog Leopold, werd getekend, Deze was gewijd aan St. Maurice op voorspraak van de commandeur van Robécourt. Het kasteel had een eigen kapel gelegen in de zuidelijke vleugel, maar werd door brand in de 17e eeuw vernietigd.

© L.A.W.V.VIA-VIA
Taillaincourt - Brug over zijtak van de Maas
Vanaf de picknickplaats lopen we Taillancourt in en slaan voor de kerk van en bij het lavoir naar rechts richting de oude brug over een zijtak van de Maas. Zo komen we in het brede en vlakke dal van de nog jonge Maas, die hier veel ruimte heeft en meanderend haar weg zoekt. Noordwaarts gaat het tot aan de eenzaam gelegen oude Moulin Français. Even verderop bereiken we het originele lavoir van Champougny met een drietal trappen om aan het waterniveau van de Maas te komen. Champougny wordt als Campaniacum vermeld in een oorkonde van Dagobert de Eerste, koning van Ostrasië, als gift aan bisschop Teutfride omstreeks 627 en in de stichtingsoorkonde van de abdij van Poussay in 1051. Hierin geeft paus Leo IX aan dat in het bezit van de abdij van Poussay de helft van de kapel en het altaar van de kerk van Champougny aan hem toekomt. De Romaanse kerk dateert uit de 12e eeuw en heeft een Gotisch schip uit de 13e eeuw. Het heeft als vesting gediend. De klokkentoren heeft kantelen en schietgaten. Vanaf het lavoir volgen de de verharde weg naar het 2 kilometer verder gelegen Maxey-sur-Vaise. Nogmaals steken we de D964 over en staan dan meteen midden in het dorp aan het riviertje de Vaise.

Maxey-sur-Vaise is een mooi dorp gelegen op de linkeroever van de Maas en wordt doorsneden door het riviertje de Vaise, die even buiten het dorp ontspringt en een watermolen aandrijft. We volgen het Circuit Jeanne d’Arc langs de Vaise. Het water stroomt door een bedding die in 1899 werd gekanaliseerd en waarin de forellen vrij spel hebben. Maxey was eens een Gallo-Romeins dorpje met de naam Marceria wordt voor het eerst vermeld in 1153 behorend tot de bezittingen de abdij van Mureau. Het ging voortdurend over in andere handen.

© L.A.W.V.VIA-VIA
Maxey-sur-Vaise - Dorpsgezicht met riviertje de Vaise
We zien er restanten van een eerste kasteel, een grote rechthoekige ruimte met hoektorens, dat in 1356 gebouwd door Willaume van Marcey-sur-Waise, rechter van Vaucouleurs werd gebouwd. Jeanne d’Arc zou hier vaker geweest zijn op doortocht naar Joffroy II de Foug, die in 1456 tijdens het proces tegen Jeanne d’Arc voor haar rehabilitatie heeft getuigd. Het kasteel bood bescherming aan de inwoners toen het dorp in april 1363 door de Bretoenen van het garnizoen van Vaucouleurs in brand werd gestoken. Het Château-Bas werd in 1576 gebouwd door Jacques de Merlet, heer van Maxey en verving het eerder kasteel. Het is een burcht met 4 torens en een slotgracht, dat tot aan het begin van de Franse Revolutie intact bleef. Ook in 1587 hebben troepen van de hertog van Bouillion het dorp in brand gestoken.

© L.A.W.V.VIA-VIA
Maxey-sur-Vaise - Ancienne Cimetière
De Vaise stroomopwaarts volgend komen we bij de Église St. Pierre omgeven door het kerkhof. De oude kerk, die stamt uit 1267, is oorspronkelijk in Gotische stijl gebouwd maar in 1790 in verval geraakt. Later moest de ruïne plaats maken voor het huidige kerkgebouw uit 1818. Tegenover de kerk slaan we een klein, steil straatje in en lopen vervolgens langs het oude 18e eeuwse kerkhof, dat in het bos verscholen ligt. Nu is het opletten want er is geen enkele routemarkering te zien! Over de steile helling passeren we een gebouwtje van de waterleiding. We moeten met een omtrekkende beweging noordwaarts. De topografische kaart biedt uitkomst, zeker alswe op de brede onverharde bospad zijn. Voorbij Les Bènes op de T-splitsing naar links en als we het bos uitkomen en nog even langs de bosrand westwaarts lopen, krijgen we rechts van ons het lager gelegen gehucht Épiez-sur-Meuse in het vizier. In deze vlek aan de Ruisseau d’Épiez heeft men de sporen van een druïdisch steenmonument teruggevonden. Nog voor de dorpskerk, in 1783 weer opgebouwd en met een schilderij uit de 18e eeuw, slaan we rechtsaf en verlaten het beekdal. Dit betekent klimmen. Het gaat voorbij aan een van de 3 wegkruisen in dit gehucht.

© L.A.W.V.VIA-VIA
Forêt Domaniale des Défours - Chapelle Ste. Anne de Brois
Als we de klim achter ons hebben en op het plateau Le Coîn de Brois zijn aangekomen, zien we voor ons het Forêt Domaniale des Défours. Hier kiezen we een brandgang recht voor ons naar het noorden tot op het bospad dat pal naar het westen verloopt. Linksaf en met een ruime bocht bereiken we een open plek in het bos, waar de kapel van St. Anne de Brois staat. Links van ons in het steile talud is een calvaire opgesteld. De kapel toegewijd aan de H. Anna, patrones van de vruchtbaarheid van mens, dier en gewas is in Gotische stijl gebouwd. We zien er een toegangsportaal dat wordt gevormd door een zestal zuilen met Corintische kapitelen, waarvan sommige in slechte staat. Het is een plek van een zeer oude en zeer volkse bedevaart die op 26 juli plaatsvindt ter ere van de H. Anna. Op deze plek in het bos ontspringt de Ruisseau Nicole, die nog als een klein stroompje noordwaarts stroomt.

Vanhier volgen we het bospad in noordelijke richting door de dichte bossen van het Forêt Domaniale de Montigny. Hierbij blijven we op de westoever van de nog kleine en smalle Ruisseau Nicole. Montigny-lès-Vaucouleurs ligt nog op goed 4 kilometer gaans. Als de bossen zich openen en het voetpad breder wordt, krijgen we zicht op het dorpje, dat het eindpunt van onze dagmars is. Al rond 1011 was het in de annalen bekend onder de naam "Montiniacum". De bewoners boden hier aan Jeanne d’Arc het paard aan voor haar tocht naar Chinon. Het dorpje heeft verschillende fonteinen, onder andere de Fontaine Jeanne d'Arc en een drinkplaats voor paarden. De Église St. André stamt uit 1782 en is tegen een helling gebouwd. François Farnier, ijzersmelter in Sauvigny, en Martin Michel uit Romain-sur-Meuse hebben in 1775 de grote klok van Montigny-lès-Vaucouleurs gegoten.

DAG 2
 Traject Vaucouleurs - Montigny-lès-Vaucouleurs - Mauvages - Gondrecourt-le-Château 29 Km

Deze wandeling is met de grootst mogelijke zorg samengesteld. Maar ten aanzien van wijzigingen of onvolledigheden in de tekst kan geen aansprakelijkheid worden aanvaard.

Charles Aerssens

OVERNACHTINGSMOGELIJKHEDEN:

Chambre d'Hôtes
Mme MATHIEU
25 Rue Principale
88630 Domremy-la-Pucelle
Telefoon: +33 32906929 		Chambre d'Hôtes Nr.55G237
Mme Noisette Danielle
Grande Rue
55140 Maxey-sur-Vaise
Telefoon: +33 329908519

KAARTEN

- TopoKaart IGN 1:50 000, Pays du Barrois - Meuse Sud
- TopoKaart IGN 1:25 000, 3216E Domremy-la-Pucelle

GIDSEN:

- ANWB Gouden Serie: Vogezen - Elzas - Lotharingen, S. van SchuppenKeuning, ISBN 90-18-01387-0
- Michelin Guide de Tourisme: Vosges - Lorraine -Alsace
- Capitool Reisgidsen: Frankrijk, ISBN 90-410-1806-9 NUGI 471

Lange Afstand Wandelvereniging "VIA-VIA".
Gegenereerd op 08-09-2005 door C.P.J. Aerssens