DER MALERWEG - DAG 3
Traject Hohnstein - Waitzdorf - Altendorf - Ostrauer Mühle 14 KM

© www.fotoblick.de - Jan Lipowski
Hohnstein - Lithografie Hohnstein met burcht van Johann August Riedel (1799-1883)
Vertrekpunt
Afstand
Korte karakteristiek







 Hohnstein
Ongeveer 14 km
Deze etappe van de Malerweg start in Hohnstein en voert ons langs de hellingen van Polenz voorbij aan de Gautschgrotte over de Räumichtweg naar de Brand en Brandaussicht met panoramisch uitzicht over het Polenztal. Er volgt een steile afdaling in de Tiefe Grund aan de K8723 die dan meteen gevolgd wordt door een pittige klim naar Waitzdorf. Vandaar wandelen we over de Mühlweg en dalen langs de Kohlichtgraben naar Kohlmühle in het Sebnitztal. Via de Adamsberg leidt de route van de Malerweg ons naar Altendorf, vanwaar nog een laatste afdaling door de Dorfbachklamm ons in het Kirnitzschtal bij de Ostrauer Mühle brengt, het eindpunt van de dagetappe.

ROUTEBESCHRIJVING

Voor de dagetappe van vandaag starten we in het stadje Hohnstein, dat zijn naam dankt aan de burcht die al van verre zichtbaar is en hoog boven het diepe Polenztal uitsteekt op een naar drie zijden vrijliggende rots. Al rond 1236 behoort deze vesting aan een adellijk geslacht uit Böhmen en in 1353 krijgt Hinko I Berka von Duba und Lipa die burcht van Keizer Karl IV (1316-1378), Koning von Böhmen, ter leen als grensvesting. Een eerste aanwijzing van bewoning aan de voet van de burcht wordt duidelijk uit kerkelijke archieven van 1331. Het zijn bedienden, jachthondenfokkers, jagers, knechten, houthakkers, boeren en dagloners. In 1443 komt Hohnstein in bezit van Kurfürst Friedrich II von Sachsen (1412-1463), de zachtmoedige, en verleent de Kurfürst stadsrechten aan de bewoners. In de loop der eeuwen ontwikkelt zich het boerenstadje tot een stad van handwerkers, waar het gilde van linnenwevers de belangrijkste is, gezien garenmarkten die er vanaf 1615 zijn. Ook mijnbouw is er vanaf 1522 voor de ondergrondse winning van kalk. Het stadje Hohnstein wordt in 1724 geteisterd door een vernietigende brand, die ongeveer de helft van de huizen en ook de kerk in as legt

© L.A.W.V.VIA-VIA
Hohnstein - Postzegel met Burg Hohnstein uit DDR 1985 10 Pfennig
Voor de economische en toeristische ontsluiten van Hohnstein wordt in 1897 een spoorlijn aangelegd naar Kohlmühle met aansluiting naar Bad Schandau, maar door het uitblijven ven economische groei wordt de spoorlijnverbinding in 1951 opgeheven. De slechte wegverbindingen in het Polenztal worden na WOI aangepakt en zo wordt tussen 1919 en 1922 eerst de Wartenbergstrasse in het Polenztal grondig gereconstrueerd en vervolgens in de periode 1924-1925 de Mühlbergstrasse, die naar Hohnstein leidt nieuw aangelegd met 6 haarspeldbochten om over een afstand van 960 meter het hoogteverschil van 110 meter tussen het Polenztal en de Markt in Hohnstein te overwinnen. De jaren 1933-1934 zijn een zwarte bladzijde in de geschiedenis van het stadje Hohnstein. Tijdens de Weimar Republiek wordt de burcht in gebruik genomen als de grootste en mooiste jeugdherberg van Duitsland onder de bezielende leiding van “Rote Burgwart” Konrad Hahnewald (1888-1962). Maar als Hitler aan de macht komt bezetten op 8 maart 1933 bruinhemden van de SA de Jugendburg Hohnstein en wordt het gebouw in gebruik genomen als Konzentrationslager Hohnstein. Vanaf 14 maart 1933 worden de eerste tegenstanders van het Nazi regime gevangen gezet. Tot augustus 1934 worden ongeveer 5600 personen naar het KZ versleept en voor de zwaarste dwangarbeid gebruikt in de steengroeve Heeselicht. Vanaf 30 juni 1934 nemen leden van de SS onder leiding van SS-Hauptsturmführer Karl Otto Koch (1897-1945) de bewaking over. Het KZ Hohnstein wordt op 25 August 1934 gesloten en de gevangenen overgebracht naar het KZ Sachsenburg.

© L.A.W.V.VIA-VIA
Polentztal - Toegang tot de Gautschgrotte
We vertrekken vanaf de parkeerplaats aan de Rathausstrasse, die we naar beneden uitlopen tot aan het Rathaus Hohnstein, het oudste gebouw van de stad en stammend uit 1688. Ook heeft het gebouw eerder dienst gedaan als brouwerij en is er de eerste kurkfabriek in Duitsland gevestigd. Renovatie en ombouw hebben plaats gevonden in 1917 en 1990-1991. Hier slaan we linksaf en volgen het steile straatje bergafwaarts en laten de talrijke vakwerkhuizen en de Barokke kerk van Georg Bähr (1666- 1738) achter ons. Onderlangs de oostkant van de steile rotsformatie van de Burg Hohnstein gaan we op weg naar de Bärengraben. Langs de restanten van de muren rond deze Bärengraben komen we op het punt waar we de routemarkering van de Malerweg weer oppikken. Hier pikken we het bospad op, dat zich langs de helling van het Polenztal slingert en hebben we nog even zicht op de Burg Hohnstein. Op de volgende kruising van paden leidt de route ons onder langs imposante rotswanden naar links door het bos en na ongeveer 100 meter komen we aan de linkerzijde aan de toegang tot de Gautschgrotte, vernoemd naar de uit Dresden afkomstige advocaat Carl Friedrich Constantin Gautsch (1810-1879), die zich met hart en ziel heeft ingezet voor de ontsluiting van de Sächsische Schweiz. De Gautschgrotte is door een 18 meter hoge rotswand omgeven, die aan twee kanten overhangt. Hier kun je goed zien dat zich in de zandsteenrotsen zachte lagen bevinden, die door het druppelende water worden uitgespoeld. Het geheel is omgeven door weelderig groen tapijt van mossen en varens.

De wandeling gaat verder over een eenvoudig bospad omgeven door veel sparren en na anderhalve kilometer komen we langs een oude steengroeve. Na een korte klim gaat de route op een T-splitsing naar rechts en houden rechts aan. We passeren een opvallende steen aan de rechterzijde met het nr. 321en wandelen langs een klein vennetje de richting volgend naar Brandaussicht. Op een kruispunt van wegen aangekomen slaan we rechtsaf en gaat het over de brede geasfalteerde bosweg, de Brandstrasse, naar Brand Baude en het Nationalpark Informationszentrum. Zo bereiken we de Brand en ook het prachtige uitzichtpunt over de vallei, het Brandaussicht.

© L.A.W.V.VIA-VIA
Brand Baude - Terras met Nationalpark Informationszentrum
De Brand is een rotsplateau dat 177 meter boven de het riviertje de Polenz ligt en het Brandaussicht behoort tot de beroemdste uitzichtpunten in de Sächsische Schweiz. Dit plateau dankt zijn naam aan de bosbranden die hier in het verleden zijn geweest. Ofschoon de Brand op de landkaarten van 1780 nog niet staat ingetekend, moet dit punt al veel langer bekend zijn omdat de zuidelijk van de Brand gelegen rotsformatie van Frinzberge al in de 15e eeuw als voorburcht van de Burg Hohnstein gebruikt wordt. Bovendien is in de afdaling van de Brand naar Tiefen Grund het jaartal 1751 uitgehouwen. Een eerste toeristische vermelding vinden we bij de leraar, theoloog, dominee en schrijver Carl Heinrich Nicolai (1739-1823) die als eerste rond 1800 vanuit Lohmen geleide wandelingen onderneemt in dit gebied. Bekend is deze plek geworden als uitzichtpunt door de landschapschilder van de Duitse Romantiek die op de route van de Malerweg van de Liebethaler Grund via de Bastei verder is Sächsische Schweiz ingetrokken zijn. Maar ook voor de schrijver Moritz August von Thümmel (1738-1817) is hier geweest, getuige zijn gedicht in de nabij gelegen Thümmelgrotte. Vanaf 1835 komen er horecafaciliteiten, die in de loop der tijd uitgebouwd worden. Nu zijn het Gasthof Brand Baude, een herberg het Nationalpark Informationszentrum.

© L.A.W.V.VIA-VIA
Brandaussicht - Aquarel van Johann Carl August Richter (1785-1853)
Vanaf de Brand hebben we een panoramisch uitzicht naar het oosten, zuiden en westen over grote delen van de Sächsische Schweiz tot aan het Osterzgebirge ten zuidwesten van Dresden. Naar rechts hebben we zicht op de rotsformaties bij Rathen met de Bastei, de vriendelijke Stadt Wehlen en een bocht van de Elbe. Naar het zuiden steken Lilienstein en Königstein omhoog in het landschap met erachter talrijke dorpjes met aan de horizon de toppen Wilisch, Geising, de Sattelberge en andere heuvels in het Erzgebirge. Verder naar het oosten duiken bergen zoals de Pfaffenstein, de Gohrisch, de Nollendorfer Höhe, de Schneeberg, de Kuppelberge en de Zirkelstein. En helemaal links sluit het panorama af met de Grosse Winterberg en Schrammsteine, waarachter de Rosenberg nog net zichtbaar is. Je kunt je voorstellen dat de Brand met dit uitzicht een van de mooiste wandeluitstapjes in de Sächsische Schweiz is.

© L.A.W.V.VIA-VIA
Brand - Afdaling van de Brand naar de Tiefe Grund aan de K8723
Vanaf de Brandaussicht pakken we de Malerweg weer op en dalen naar rechts de Brandstufen af naar Tiefen Grund. Het zijn meer dan 800 treden over houten tappen, metalen ladders en stenen treden, die ons naar bereden leiden tot aan de Schandauerstrasse K8723 brengt. Deze drukke doorgaande weg van Bad Schandau naar Hohnstein volgen we 350 meter naar links om dan naar rechts overstekend een zeer steil bospad in te slaan. Opnieuw eer eens 800 treden omhoog op de andere helling! Zo komen we in het afgelegen dorpje Waitzdorf, dat op dezelfde hoogte ligt als de Brand 330 meter boven de Tiefe Grund. In het dorpje wandelen we naar rechts langs Gasthaus Waitzdorfer Schränke om dan achter deze uitspanning bij de bushalte opnieuw naar rechts te gaan langs Dorfgrund 2 + 7. Rechtdoor komen we op een graspad door een nat weidegebied tot we bij de bosrand naar links aanhouden. Hier hebben we naar rechts op twee plaatsen uitzicht over het Polenztal vanaf de Öchelwände. Aangekomen op de T-splitsing gaat de route naar rechts over de brede onverharde Mühlweg, die geleidelijk bergafwaarts gaat. Na een bocht naar links steken we een kruising over en komen aan de Kohlichtgraben, een klein stroompje dat we naar rechts volgen waarbij we zo nu en dan van oever wisselen over gladde rotsen en bruggetjes. Eenmaal op het asfalt wandelen we naar rechts richting Kohlmühle. Hier passeren we de resten van de oorspronkelijke oude watermolen uit 1585 aan de Kohlichtgraben, die in 1755 bij een onweer is verwoest. Zo bereiken we de eerste huizen van het dorpje Kohlmühle.

© L.A.W.V.VIA-VIA
Waitzdorf - "Blick von Waitzdorf" (1927) van de Dresdener kunstschilder Richard Naumann-Coschütz (1886-1961)
Kohlmühle ligt in een dal waar de Sebnitz en de Kohlichtgraben samenvloeien omgeven door rotswanden. Opvallend in het dorp is het reusachtige in baksteen opgetrokken gebouw uit 1902, dat onder monumentenzorg valt. Oorspronkelijk in gebruik als papierfabriek, later wordt de fabriek ten tijde van de DDR de grootste producenten van allerlei vloerbedekking. Nu wordt er geproduceerd onder de naam Likolit GMBH en direct gelegen aan de door het dal slingerende smalspoorlijntje van de Sächsisch Böhmische Semmeringbahn. Kohlmühle heeft grote bloei gekend tussen 1897-1952 als de spoorverbinding met Bad Schandau en Sebnitz goederen en personen vervoerd hebben. De huizen in Zwitserse landhuisstijl zijn de zichtbare herinneringen aan die tijd. Langs het enigszins onderkomen stationnetje van Gossdorf-Kohlmühle komen we aan de Sebnitztalstrasse en steken hier het spoorlijntje over om dan meteen naar links over de Sebnitz het voetpad langs de rails te volgen.

Even verderop komen we bij een wegomleiding van de originele Malerweg. Een aanwijzing op een boom geeft aan dat door schade aan een brug we hier naar rechts door het bos richting Adamsberg worden omgeleid. De Adamsberg is een mooi uitzichtpunt en wordt al in de 19e eeuw door de kuurgasten uit Bad Schandau bezocht. We dalen af naar Altendorf, in de 11e-12e eeuw door de Franken gesticht, en komen via de Rathmannsdorferstrasse aan de S154. Ook hier zien we een aantal huizen gebouwd in Zwitserse Landhuisstijl van omstreeks 1900. Oostwaarts wandelen we tot de Untere Dorfstrasse en slaan naar links deze straat in. Door deze nieuwbouwwijk volgen we de markering van de Malerweg in de richting van het Kirnitzschtal. We passeren een gedenksteen voor de uit Altendorf afkomstige leraar en heemkundige Hermann Lemme (1903–1989). Hij is het die in 1938 in de naar het Kirnitzschtal lopende Dorfbachklamm trappen heeft aangelegd om deze voor wandelaars toegankelijk te maken. Dit laatste deel van de Malerweg volgend over brede stenen treden en een lange ijzeren trap komen we in het dal van de Kirnitzsch en bereiken de tramhalte van de Kirnitzschtalbahn bij de Camping van de Ostrauer Mühle het eindpunt van deze dagwandeling.

Aansluitend traject
 Ostrauer Mühle - Schrammsteine - Lichtenhainer Wasserfall - Buschmühle

Deze wandeling is met de grootst mogelijke zorg samengesteld. Maar ten aanzien van wijzigingen of onvolledigheden in de tekst kan geen aansprakelijkheid worden aanvaard.

Charles Aerssens

KAARTEN:

- Topokaart 1:25 000, Wanderkarte Nationalparkregion Sächsische Schweiz mit Malerweg, Leporello Publicpress, ISBN 978-3-89920-451-3, € 4,95
- Topokaart 1:30 000, Wandelkaart 761 Elbsandsteingebirge-NP Sächsische Schweiz, Kompass, ISBN 9783854913689, € 9,95
- Topokaart 1:30 000, Das Wanderkartenset zum Malerweg, Sachsen Kartographie GmbH Dresden, ISBN 978-3-932281, € 6,50

GIDSEN:

- Rother Wanderführer, Elbsandsteingebirge, Die schönsten Touren in der Sächsischen Schweiz, 51 Touren , Franz Hasse, ISBN 978-3-7633-4191-7, € 13,30
- Fernwanderweg Malerweg, Wanderführer und Karte 1:35 000, Verlag Esterbauer, ISBN-13 9783850005142, € 13,90
- Der Malerweg: Wanderführer und Karte, Berg- & Naturverlag Rölke, ISBN: 978-3-934514-19-5, € 18,90



Lange Afstand Wandelvereniging "VIA-VIA".
Gegenereerd op 24-08-2011 door C.P.J. Aerssens