Op de planning voor de wandeldag in mei is het de bedoeling op pad te gaan in de Bommelerwaard in de omgeving van Kasteel Loevestein. Maar al gauw moeten we dit plan laten varen, omdat nog steeds de regenbuien voor zoveel wateroverlast zorgen, dat het lijkt alsof de natte moesson aanhoudt. Om niet tot de enkels toe door het drassige polderland te moeten waden, is snel het besluit genomen deze wandeling door te schuiven naar een later tijdstip. Wat nu, is de vraag! Maar als Charles via Wandelzoekpagina een felle reactie krijgt over de wandeling Op pad in Boswachterij Dorst ligt hier een duidelijke boodschap om weer eens richting Natuurpoort en Baroniepoort Bos & Co te gaan en in de omgeving van Boswachterij Dorst een nieuwe creatieve rondwandeling uit te zetten, die voor minder problemen zorgt!
Op de kalender staat, dat 22 mei de dag is om met de mannen van L.A.W.V.Via-Via op stap te gaan. Per mail melden zich Hans, Harrie, Lauran, Leo en Charles. Wil viert op deze dag zijn Gouden Bruiloft en laat de wandeling aan zich voorbij gaan. Maar dan komt op 12 mei de verdrietige mededeling dat Jacqueline van Theo is overleden en dat haar afscheid op 22 mei zal plaatsvinden. Voor ons is het gepast op die dag de geplande wandeling te skippen en onze deelneming aan Theo te betuigen. Harrie en Charles zullen naar de crematie gaan. Een moment van overleg geeft aan dat we bij uitzondering de wandeling doorschuiven naar donderdag 23 mei. Op die dag zullen we met Harrie, Hans. Lauran en Charles op stap gaan.
Om 9.15 uur staan we in de startblokken op het nog lege parkeerterrein van Natuurpoort en Baroniepoort Bos & Co, vanwaar we de rondwandeling starten. We wandelen rechtsaf over de Ketenbaan en steken aan de rotonde de Vijfeikenweg over en vervolgen de Ketenkaan. Na goed 75 meter wijzen de markeringen van het wandelroutenetwerk, het Hertogenpad en de Camino Brabant naar links en we wandelen hier het bos in over de Steenbliklaan. We betreden het gebied Steenblik, dat deel uitmaakt van het gebied dat als het Moerken op de topografische kaart staat vermeld, maar algemeen bekend is als de Duiventoren.
De naam Duiventoren zou een verbastering zijn van Van Duivenvoorde , Graven van de Heerlijkheid Oosterhout van wie Willem van Duivenvoorde (1290 -1353) de meest bekende is. Bij de eerste gelegenheid bij wandelknooppunt 12 gaat de route naar rechts en na goed 100 meter willen we naar links het smalle paadje door een klein open gebied nemen. Maar de hoge waterstand in het gebied noopt ons om door te lopen op het asfalt van de Steenbliklaan tot KNP10, waar we linksaf slaan. Op het brede bospad wandelen we op de kruising van bospaden nog even rechtdoor. We nemen het eerste bospad rechtsaf en volgen de route door bosgebied Steenblik tot we op de kruising van paden aan het open weidegebied midden in Steenblik uitkomen. Even langs de prikkeldraad en dan het eerste bospad linksaf. Vervolgens wandelen het eerste pad naar rechts in en negeren de zijpaden tot we bij een vennetje uitkomen. Met de bocht naar links gaat de route rond het vennetje en zo bereiken we na een paar bochten een opvallende plek midden in het bosgebied van de Duiventoren. Aan onze rechterzijde passeren we een ringgracht en een open gebiedje dat oogt als een vesting zonder hart. Dat hart zou, volgens de verhalen, het Middeleeuwse Kasteel van Margaretha van Duivenvoorde zijn geweest. Het klinkt wel romantisch, maar niemand weet of dit verhaal op waarheid berust. Het adellijk geslacht Van Duivenvoorde is in die tijd wel de bezitter geweest van deze grond.
Nu staat er sinds 2004 een kunstwerk, Colombier genaamd van de Gentse architecten Robbrecht & Daem. Het maakt deel uit van de Kunstroute van Staatsbosbeheer. Het is solitair als een totempaal ingeplant in het landschap. Het is onderdeel van de kunstroute l door Natuurgebied Duiventoren en Boswachterij Dorst, waarvoor een aantal kunstenaars is gevraagd om een vijftal follies te ontwerpen. Deze architectonisch dwaze bouwwerken hebben alleen de functie je te verrassen en een beroep doen op je fantasie in relatie met de omringende natuur. De muren van dit Colombier of duiventoren bestaan uit gestapelde blokken van pietra grigia di Vicenze, een kalkzandsteen met een heel natuurlijke uitstraling. Dit stapelen van materialen is een oud gebaar in het zoeken naar beschutting. Het vraagt een zeker geduld en een traagheid, die eigen is aan het bos en de bomen. De manier waarop de blokken gestapeld zijn, sluit vlakke, strakke muren uit. Overal ontstaan hoeken en kantjes waarop de vogels kunnen zitten en nesten bouwen. In dit weefsel van blokken zijn gaten gemaakt waardoor de vogels in- en uitvliegen.
We komen op het asfalt van de Duiventorenlaan met op de hoek KNP17. Hier kiezen we voor de richting naar KNP13 over de Duiventorenlaan. In de bocht naar rechts nemen we het pad schuin links voor en komen we in het open landbouwgebied Moerken. Langs de bosrand bereiken we de markeringspaal van het Kabouterpad en de Jacobshoeve. Bij deze markeringspaal wandelen we rechtsaf over het bruggetje richting Jacobshoeve en volgen na het klaphekje bij de solitaire boom met wildopstand en bankje het grasbaantje tot we bij de Jacobshoeve met horeca uitkomen. De horeca is nog gesloten en we wandelen nu linksaf over de Steenhovensebaan tot aan het Hertenpad. Op deze afslag naar rechts gaat de route door het open landschap van Klein Oosterhout. Na de paddenpoel aan de linkerkant, wandelen we op de T-splitsing linksaf over in een brede zandweg tot we bij KNP43 komen.
Bij KNP43 gaat de route scherp linksaf het bosgebied De Vijf Eiken in. Oorspronkelijk staat dit gebied te boek als Kurassiersheide en Frederiksbossen. De Kurassiersheide herinnert aan een toernooiveld uit de riddertijd, waar geharnaste ridders elkaar uit het zadel probeerden te lichten. Het zouden de geslachten Van Strijen en Van Duivenvoorde zijn geweest, die hier hun ridderspelen hebben gehouden met alle daaraan verbonden schittering. De Frederiksbossen zijn genoemd naar Prins Frederik (1797-1881), broer van Koning Willem Il en oprichter van de KMA in Breda. Het bospad volgend slaan we bij de eerste gelegenheid rechtsaf. Na goed honderd meter bij een open plek in het bos komen we aan opnieuw een folly, die onderdeel uitmaakt van de kunstroute in Boswachterij Dorst. Deze folly bestaat uit drie stukken muur naar een ontwerp van Frank Bezemer met de bijzondere techniek van Le Roy en is opgebouwd uit afgedankt bestratingsmateriaal van bouwvakkers en stratenmakers. Het resultaat is opmerkelijk en de ongelijke structuur die ontstaat, biedt allerlei vogels een plaats om te nestelen.
Het bankje biedt ons de gelegenheid om even uit te rusten en onze gedachten te laten gaan over deze Puinhoop . Hans heeft voor dit afgedankt bestratingsmateriaal al meteen een nieuwe naam paraat Oude Wegen, Nieuwe Paden . Langs deze folly vervolgen we het bospad dat verderop op de kruising van bospaden bij KNP91 uitkomt. Onze route gaat hier linksaf en we wandelen parallel aan de Vijfeikenweg rechtdoor en we negeren alle kruisingen. Zo bereiken we aan het eind vlak voor de bebouwing van Rijen op een T-splitsing KNP44. Hier wandelen we naar rechts en komen uit op het geasfalteerd fietspad naast de Vijf Eikenweg. We steken bij de oversteekplaats voor fietsers de Vijf Eikenweg over en gaan via een klein wildrooster meteen het bos weer in. Aan het eind van dit pad komen we aan een afrastering.
Hier heeft achter de omheining in het verleden de inmiddels verdwenen Rijense steenfabriek De Vijf Eiken gestaan. De oorsprong van deze steenfabriek gaat terug tot 1869, als de Belgische steenbakker Adriaan Michielsen met een steenbakkerij in Rijen begint, die in 1875 door Johannes van den Heuvel wordt overgenomen. Aan het begin van de 20ste eeuw worden hier na de overgang naar machinaal werken met persen om stenen te vormen ruim 14 miljoen stuks stenen geproduceerd. In 1921 wordt de steenfabriek aan de Familie Theeuwes en de Familie Toonders verkocht. Uiteindelijk heeft de Rijense steenfabriek De Vijf Eiken met 54 ovens het grootste aantal van Nederland, waar gelijktijdig 2 miljoen stenen in gebakken kunnen worden. Maar door allerlei problemen in de baksteenindustrie heeft steenfabriek De Vijf Eiken in 1992 de deuren moeten sluiten. Wat hier nog is overgebleven zijn duidelijk zichtbaar in het landschap de Oude en Nieuwe Leemputten, die ontstaan zijn door het leemgraven voor de Rijense steenfabriek bij "De Vijf Eiken". Voor het oog verraadt eigenlijk niets meer, dat je met oude leemputten te doen hebt. De natuur heeft er haar rechten weer opge ist na zijn bodemschatten te hebben afgestaan aan de nijverheid. Hier en daar groeit er wat riet aan de oevers en op de onberoerde waterspiegel drijven, dicht bij de oevers, de grote bladeren van de koningin der waterplanten, de witte waterlelie, die hier geen andere taak heeft dan mooi te zijn.
Waar de afrastering met een hoek naar links gaat, lopen we even rechtdoor en houden het pad naar rechts aan. Aangekomen op de T-splitsing gaan we linksaf. We houden dit pad aan en steken op de kruising over door het klaphekje met een smal wildrooster ernaast. We komen in het centrale gebied van de omheinde Boswachterij Dorst. Dit uitgestrekte bosgebied van 1100 hectare komt in 1899 in bezit van Staatbosbeheer, nadat gebied jarenlang als militair oefenterrein in gebruik is geweest. Het wordt dan opnieuw beplant net voornamelijk grove dennenbos. Hier liggen nu een aantal leemputten, die ontstaan zijn door de activiteiten van de voormalige steenfabriek De Vijf Eiken . In 2021 is Staatsbosbeheer gestart met de herinrichting van Boswachterij Dorst en is de boswachterij door een zoneringsplan opgedeeld in meerdere gebieden. Er zijn nu grote grazers, zoals Galloway runderen, in het centraal gelegen begrazingsgebied rondom de leemputten om het stuivend karakter te behouden. Om hen de rust en ruimte te geven voor hun beheerwerk is het gebied rondom de leemputten omheind en alleen via een beperkt aantal voetgangerssluizen voor wandelaars 'wandelvriendelijk' gemaakt is. Het omheinde gebied is dus niet meer toegankelijk voor rolstoelen, kinderwagens, fietsers, mountainbikers en aanspanningen!! Maar dit betekent ook dat vrij en creatief wandelen door die voetgangerssluizen ook moeilijker is geworden. Het wandelroutenetwerk van Visit/Brabant is hierdoor aangepast en in het omheinde begrazingsgebied helemaal ontmanteld.
We wandelen langs de Oude Leemputten, waar aan de linkerzijde op een eiland een drietal opmerkelijke lage follies liggen. Voor ons niet zichtbaar door de overwoekerende begroeiing! Het zijn een drietal vleermuiskelders, een folly gemaakt naar het ontwerp van beeldend kunstenaar Pjotr M ller. We passeren een boomstambankje en een informatiepaneel en vervolgen het pad. De route loopt langs de Lelievijver en vervolgens rond de oude zwemplas, waar tot 2005 het voormalige Natuurbad Surae is geweest. Natuurbad Surae is in 2005 na bijna 80 jaar bij referendum door de Gemeente Oosterhout definitief gesloten. Deze grootste leemput wordt in 1931 verpacht aan de Bredase sportleraar en zwempromotor A. Kuyt, die er zwemles gaat geven. Hij geeft het natuurbad de naam 'Surae', wat in het Latijn 'Kuyt betekent. Van lieverlee komen er voorzieningen rond de plassen, er worden kleedhokjes gebouwd en er komt een blokhut, waar versnaperingen worden verkocht. Het aanpassen van het zwembad gebeurt in een werkverschaffingsproject om langdurig werklozen aan een nuttige dagbesteding te helpen. Ook een kanovijver maakt dan deel uit van Surae, dat als openluchtzwembad een bovenregionale aantrekkingskracht heeft. Alles draait om de belangrijkste attractie: het bosmeer met een zoetwaterstrand en daarom heen horeca en andere attracties. Maar als de Gemeente Oosterhout de exploitatie in 1976 overneemt, gaat het mis als zij er in de jaren 80 een bungalowpark van wil maken. Na jaren van gehakketak tussen Staatsbosbeheer, de Gemeente Oosterhout en de omliggende gemeenten valt uiteindelijk het doek en wordt de zwemvijver teruggeven aan Moeder Natuur. Nu is van dit verleden niets meer zichtbaar en rest slechts de herinnering.
Na een groen-metalen waterpeilmeter gaan we linksaf en houden het water van de beide meertjes aan onze linkerhand. We komen uit op de zandheuvel aan de noordkant van de oude zwemplas. Bij de bankjes op de zandheuvel volgen we naar rechts noordwaarts het pad met voor ons aan de rechterzijde de eerste waterplas van de Nieuwe Leemkuilen. Na deze waterplas en voor de tweede waterplas van de Nieuwe Leemkuilen houden we rechts aan en volgen het pad op de oostelijke oever langs de bosrand. Op het punt waar we in de verte zicht krijgen op weer een folly nemen we het bospad naar rechts tot we even verderop op de kruising van de Honderdbunderweg staan. Hier vinden we een gedenkplaquette voor de RAF Piloot Flight Sergeant Peter Ralph Attwooll.
De RAF Piloot Flight Sergeant Peter Ralph Attwooll maakt met zijn Spitfire MK XVI, RR 255, 9 NY deel uit van een sectie van het RAF 127 Squadron met Woensdrecht als thuisbasis, die op 29 december 1944 een beschieting uitvoert op gebied in Andel. Het toestel wordt in de radiator getroffen door Duits afweergeschut en Peter Ralph Attwooll maakt een geforceerde noodlanding in dit gebied, crasht en wordt ten gevolge van verbranding dood gevonden in zijn Spitfire. Zijn stoffelijk overschot wordt naar Breda overgebracht, waar hij tijdelijk wordt begraven en later op bet British War Cemetery van Bergen op Zoom zijn laatste rustplaats krijgt.
Bij dit monumentje gaat de route linksaf over het verlengde van de Honderdbunderweg tot aan het prikkeldraad. Het pad naar links voert ons naar opnieuw een folly, aangeduid als De Stal. Het ontwerp is van Jeroen Doorenweerd en is gebaseerd op het 'Omgekeerd Perspectief'. Vanaf deze folly volgen we het pad langs de bosrand tot aan de markeringspaal, waar we rechtsaf slaan. We wandelen hier langs de open plek waar een stevige afbakening staat voor een tijdelijke opvang van de Gallowayrunderen. We vervolgen het grasbaantje door het bosgebied met de bocht naar links en rechts tot we op de T-splitsing met het Andr Mullerpad, vernoemd naar voormalig boswachter van Staatsbosbeheer in boswachterij Dorst, staan. Linksaf over het Andr Mullerpad komen we aan een klaphekje. Door dit hekje gaat de route direct rechtsaf en wandelen langs het prikkeldraad tot we bij KNP64 staan. Hier slaan we een smal bospaadje in naar links en staan na enkele meters op een asfaltweg (Ketenbaan). Deze steken we over en vervolgen de route op de Seterseweg. We passeren Camping De Eekhoorn en komen aan het eind uit op de T-splitsing bij KNP9. De route gaat rechtsaf over de zandweg met fietspad (Lange Dreef) langs het golfterrein van de Oosterhoutse Golf Club. Na de bocht naar rechts wandelen we in de bocht naar links rechtuit door de brede laan van bosgebied Lange Dreef. Aan het einde gaat de route met de bocht naar rechts. De eerste gelegenheid naar links voert ons naar de Ketenbaan, waar we oversteken en op het parkeerterrein van Natuurpoort en Baroniepoort Bos & Co staan, het startpunt van onze rondwandeling. we nemen nog even de tijd om een foto te maken bij het infopaneel van Natuurpoort en Baroniepoort en zoeken een plaatsje op het terras van Bos&Co voor een gezellige nazit. We spreken af elkaar weer te ontmoeten voor een nieuwe wandeldag op 19 juni aanstaande.
Charles Aerssens
31 mei 2024
Lange Afstand Wandelvereniging "VIA-VIA".
Gegenereerd op 31-05-2024 door C.P.J. Aerssens