Voor de traditionele wandeldag moet in juni voor het eerst van de woensdag worden afgeweken, omdat Charles op 25 juni voor controle van de ogen zich op het ETZ Mariaziekenhuis moet melden. Verplaatsen naar de dinsdag 24 juni blijkt jammer genoeg geen groot succes, want alleen Lauran geeft aan mee op pad te willen gaan! Charles besluit dan ook om de voor deze dag geplande wandeling rondom het beekdal van de Kleine Aa in de omgeving van Boxtel door te schuiven naar een later tijdsrip. Voor dinsdag 24 juni kiest hij er nu voor om dicht bij huis te blijven en met Lauran vanaf zijn thuisbasis in Tilburg-Noord op pad te gaan. Met de kaart in de hand heeft Charles een urban walk door Tilburg-Noord van 13,5 km uitgezet.
Charles meldt zich om 9.00 uur in de Debussylaan in Tilburg bij Lauran. Hier is het startpunt van de dagwandeling. We wandelen vanaf Laurans huis naar de Massenetlaan, waar we meteen rechtsaf de Ravelstraat inslaan. In de bocht naar links gaat onze route rechts langs het hekwerk van de sportvelden tot we op het fietspad uitkomen aan de Goirkekanaaldijk bij de zwaaikom in het Wilhelminakanaal. Dit kanaal is sinds 1919 een belangrijke scheepsvaartverbinding voor Tilburg1910 naar de Maas on het westen en de Zuid-Willemsvaart in het oosten. De eerste plannen voor dit kanaal dateren uit 1794. Tilburg heeft in die tijd een belangrijke wolindustrie, maar is alleen bereikbaar over vaak slecht begaanbare zandwegen naar de havens in andere plaatsen. De plaatselijke fabrikanten en grootgrondbezitters willen een waterverbinding om de lokale economie te stimuleren en ontginning van uitgebreide gebieden mogelijk te maken.
Het zijn Koning Lodewijk Napoleon en daarna Koning Willem I, die opdracht geven een plan te ontwerpen voor een kanaal van Tilburg naar het bevaarbare deel van de Donge. In 1848 wordt begonnen met de aanleg, maar het werk wordt korte tijd later stilgelegd. Vanaf het midden van de 19de eeuw wordt de aanleg en exploitatie van kanalen veelal overgelaten aan particuliere ondernemingen. Maar als ir. J.E. Duijvené erin slaagt een concessie te verwerven, komen door technische en financiële problemen zijn plannen niet van de grond. Door voortdurend discussies over de vraag wie verantwoordelijkheid is voor de aanleg en het onderhoud, de provincie of het Rijk, duurt het tot 1905 voordat de Wet op het Wilhelminakanaal afgekondigd wordt. In 1910 begint de daadwerkelijke aanleg en wordt het gedeelte van de Amer en de Mark naar Tilburg aangelegd. Tilburg is dan in 1919 via het kanaal bereikbaar. De openstelling van het gehele Wilhelminakanaal met het traject van Tilburg naar de Zuid-Willemsvaart vindt plaats in 1923.
We volgen naar links het oeverpad langs het Wilhelminakanaal tot aan de ophaalbrug Waalstraat voor fietsers en wandelaars. We steken de brug over naar rechts waar onze route linksaf de Goirkekanaaldijk volgt langs de voormalige Loswal Lijnsheike, de allereerste haven van Tilburg in 1919. Hier brengen vrachtschepen hun ladingen bulkgoed en brengen en halen beurtschepen van de Hollandse Buurtspoorwegen en de N.V. Hanze Stoomboot Onderneming allerlei soorten stukgoed, vaten en zakken. maar ook vee en ook personen kunnen mee. Het vervoer gaat bij de N.V.. Hanze Stoomboot Onderneming volgens een vaste lijndienst op Amsterdam en Rotterdam. De scheepsladingen zijn voor de fabrieken in de buurt van ’t Goirke, dat destijds een belangrijk industrieel centrum is met tientallen grotere en kleinere textielfabrieken. Maar In de jaren ’30 ondervindt het vervoer van kleinere hoeveelheden stukgoed over het Wilhelminakanaal steeds meer concurrentie door de opkomst van het vrachtverkeer. Wonder boven wonder heeft de loods van N.V. Hanze Stoomboot Onderneming de tand des tijds doorstaan heeft en is in 2012 in ere hersteld en gerenoveerd. Maar de originele robuuste bolders voor het afmeren aan de voormalige Loswal Lijnsheike zijn verdwenen en wat rest is een miezerig boldertje!
Langs deze voormalige loods van N.V. Hanze Stoomboot Onderneming bereiken we de volgende ophaalbrug Lijnsheike bij KNP6. Linksaf gaat de route over de brug, waar we aan de andere zijde van het Wilhelminakanaal ook bij KNP6 aan de Von Weberstraat rechtsaf de Lovense Kanaaaldijk vervolgen. We wandelen op het voetpad en zien op het kanaal een aantal sleepboten voorbij varen, die deel hebben uitgemaakt van de vlootschouw van sleepboten in de Piushaven van Tilburg het afgelopen weekend. De route gaat onder het viaduct van de Quinijnstoklaan door tot we na goed 600 meter bij KNP41 komen aan de ophaalbrug Heikantsebaan over het kanaal aan de Centaurusweg. Even rechtuit tot het punt waar de Centaurusweg naar links afbuigt. Onze route gaat met de bocht mee en direct rechtsaf over het voetpad! We wandelen rond de Centaurusvijver met de insteekhaven Loven vanaf het Wilhelminakanaal rechts van ons. De Centaurusvijver is een visvijver van Hengelsportvereniging De Ruischvoorn. Op deze locatie heeft in de vorige eeuw de ringoven van steenfabrikant Claesen aan Wilhelminakanaal, dat toen net gegraven is, gelegen. We steken de Centaurusweg over en wandelen verder op het Joplinpad. De route slingert op het Joplinpad door het bosgebiedje voorbij aan het terrein de Petanquevereniging La Donnée. Bij de bebouwing aangekomen op de kruising met de Lennondreef slaan we rechtsaf de Lennondreef in om dan rechtuit langs de bosrand het Quirijnstokpark te betreden.
In het Quirijnstokpark gaat de route op de Y-splitsing rechtsaf langs het infopaneel met rechts de afrastering van de Tennis- en Paddelvereniging Quirijnstok. Het park is ontworpen in de jaren 1960 als het belangrijkste park van het nieuwe stadsdeel Tilburg-Noord en dient als buffer tussen de woonwijken en het industrieterrein Loven en wordt omsloten de Sweelincklaan, de Vlashoflaan, bedrijventerrein Loven III en sportvelden en bebouwing aan de Lennondreef. In het midden van het park ligt een nagenoeg over de gehele lengte strekkende vijver met enkele eilandjes. Met de grond uit de vijver zijn in het oosten van het park lage heuveltjes opgeworpen, die geheel zijn bebost. In het noordoosten van het park bevindt zich een hertenweide. Bij groot onderhoud is het park uitgebreid met de strook grond aan de oostzijde van de Sweelincklaan. Dit betekende extra wandelpaden, waar twee hoge flatgebouwen aan Sweelincklaan de grens vormen. In het Quirijnstokpark staan onder andere veel gestaag groeiende beuken en enkele tientallen forse populieren. Naast vele inheemse boomsoorten bevat het park ook exotische boomsoorten.
Voorbij het infopaneel wandelen we met de bocht naar links langs de langgerekte vijver, die we bij het bruggetje oversteken. Meteen op de kruising van paden, met voor ons het speelveld, gaat de route rechtsaf voorbij aan een tiental vissteigertjes richting het flatgebouw aan de Sweelincklaan. We volgen het wandelpad op de kruising rechtdoor en verlaten het Quirijnstokpark. We komen op de Sweelincklaan. Naar rechts passeren we het woonwagenkampje naar de verkeersoversteekplaats aan de Vlashoflaan. Voor voetgangers en fietsers gaat hier de route na oversteken verder als Ridderhofpad. Met de bocht mee wandelen we over het viaduct op de N261, de Burgemeester Bechtweg naar het kleine buurtschap de Hazennest. Deze veldnaam wordt al in 1512 genoemd als 'den hasennest aen die Rubraken'. In 1635 staat er een huis aan het Hasenest en in 1664 is er sprake van 'De Heyde in den Hasennest'. Ook op de kaart van Diederik Zijnen uit 1760 wordt het Hasenest vermeld en op de oudste kadasterkaart van 1832 vinden we eveneens het Hazenest. De eerste officiële straatnaamvaststelling wordt gedaan door de gemeenteraad op 24 november 1900 als Hazennest.
Het Ridderhofpad gaat bij KNP52 op de kruising met Hazennest-Oost rechtdoor en met een bocht naar rechts en links langs een bosje. Aan de linkerzijde ligt het open landbouwgebied dat als Hemeltjens op de topokaart vermeld staat. Bij KNP69 komen we op het traject van de 34 kilometer lange wandelroute van het Pauwelspad en het plaatselijk Ommetje Nieuwe Warande van de Brabantse Milieufederatie. We blijven op het Ridderhofpad tot in de bocht waar we bij KNP64 linksaf de zandweg inslaan door het gebied van de Nieuwe Warande. Dit was ooit een vierkant bosperceel, doorsneden door kaarsrechte drijflanen, dat in 1757 door een van de laatste heren van Tilburg, Gijsbertus van Hogendorp van Hofwegen (1668-1750) is aangelegd als privaat jachtterrein. Hij noemt dit gebied Nieuwe Warande om zich te onderscheiden van zijn voorganger Willem van Hessen-Kassel (1682-1760), die in 1712 aan de westkant van Tilburg de Oude Warande heeft laten aanleggen. Deze kleinschalige landschapselementen midden in Landschapspark Pauwels zijn bepalend voor de ecologische verbindingszone. Bij KNP70 aangekomen wandelen we rechtsaf naar KNP64.
Bij KNP70 gaat de route door het klaphekje linksaf langs het weiland tot aan het bosje. Hier rechtsaf door het klaphekje voorbij aan de kleine waterplas. Deze kleinschalige landschapselementen zijn bepalend voor de ecologische verbindingszone. We wandelen met een bocht naar links en rechts door het nog authentiek kleinschalig cultuurlandschap van de Zwaluwenbunders. Op oude topografische kaarten is de Zwaluwenbunders een aaneengesloten bos en heide gebied grenzend aan de Nieuwe Warande. Maar in de loop der tijd is op de Zwaluwenbunders steeds meer bos in heide getransformeerd als gevolg van het potstalsysteem en de beweiding met schapen. In 1920 kopen de boeren van Balkom, van Roessel en Bertens samen 27,5 hectare heide in de Zwaluwenbunders en worden door hen gekochte percelen geleidelijk ontgonnen met behulp van goedkope Tilburgse dagloners uit het werkverschaffingsproject. Eerst worden de percelen houtvrij gemaakt en daarna met een zware ploeg, getrokken door ossen en paarden omgezet. Het terrein wordt geëgaliseerd, en vennetjes worden opgevuld, Zo ontstaat landbouwgrond met behoud van een aantal kleine bosgebiedjes. Op weg naar KNP70 gaat de route bij enkele bomen en een vennetje naar links.
Bij KNP72 komen we op het brede zandpad van de Zwaluwsestraat. De route gaat linksaf en we verlaten het Pauwelspad en het ‘Ommetje Nieuwe Warande’. De brede zandweg van de Zwaluwsestraat verloopt langs de het slootje van de Kasteelloop tot we bij de routemarkering naar rechts worden verwezen. Dan linksaf over het bruggetje en we komen in een klein natuurgebiedje met paddenpoel aan de Rugdijk bereiken. Langs de houten sculptuur van een ijsvogel bereiken we de trap in het talud naar het viaduct over de Burgemeester Bechtweg. Linksaf over het viaduct nemen we meteen de trappen naar links het talud af. Naar rechts wandelen we voor de Gamma en Groenrijk langs tot op de Rugdijk, die we volgen tot aan de afslag van de Moerzijstraat aan de rechterzijde. Hier slaan we rechtsaf tot aan de bermpaal met groengele routemarkering. De route gaat naar links langs de bosrand en het weiland. Het bospaadje slingert door het bosgebiedje tot we bij het gebied met de hoogspanningsmasten uitkomen. Naar links langs het hekwerk bereiken we het flatgebouw, waar we naar links doorsteken naar de Rugdijk. Rechtsaf komen we aan KNP5 en kiezen hier het gravelpad naar links tussen het woonwagenkampje en het moerassige gebied door tot we met de bocht mee op de Vlashoflaan uitkomen.
We steken de Vlashoflaan over en komen nu in de Quirinustuinen. Deze parkachtige omgeving is vernoemd naar de H. Quirinus, een Romeinse krijgstribuun, die door paus Alexander I is bekeerd en omstreeks 130 de marteldood sterft. Hij wordt vereerd als de beschermer tegen allerlei keel- en kropziekten, pokken en open. In Tilburg-Noord heeft op de grens met Udenhout aan de Rugdijk ooit een St. Quirinuskapel gestaan, maar veel is er niet over bekend. Er zijn slechts enkele vermeldingen in de archiefbronnen uit de 16de eeuw. In de betekenis van veldkapelletje moeten we denken aan een paal waarop een nis met het beeld van de H. Quirinus heeft gestaan. In de 19e eeuw wordt de H. Quirinus nog bijzonder vereerd in de Goirkese kerk. In die kerk bevindt zich nog steeds een lindenhouten beeld van Quirinus uit omstreeks 1700, gekleed als krijgsman met helm, maliënkolder, mantel en rijglaarzen; op zijn borst hangt een medaillon.
Onze wandelroute gaat in zuidelijke richting door een smal open gebied, dat een netwerk van verbindingen en een levendige schakel vormt tussen de aangrenzende woongebieden van de oude woonwijk Heikant en de nieuwe woonwijk Quirijnstok. De parkachtige omgeving rijgt als een groene long beide wijken aaneen. Met een beperkt aantal ingrediënten is een grote diversiteit aan gebruiksmogelijkheden en beleving gecreëerd. Het padensysteem vormt het ‘zenuwstelsel’ van het park, en legt comfortabele verbindingen tussen de beide wijken. Het golvende terrein naar een ontwerp van Karres en Brands bevat een stelsel van verschillende lager gelegen wadi’s, vijvers en infiltratiezones. Door de vrijkomende grond uit vijvers en wadi’s zijn er hoogteverschillen tot vier meter gerealiseerd, waardoor een spannend recreatie- en speelpark is ontstaan met bruggetjes.
Op het eerste stuk gaat het voetpad langs het hekwerk van Basisschool Stelaertshoeve, die deel uitmaakt van het Multifunctioneel Activiteitencentrum De Symfonie, tot we aan de Van Anrooylaan komen. We steken recht over en volgen nu het Landrépad, vernoemd naar de Amsterdamse componist Guillaume Louis Frédéric Landré (1874-1948), tot we na het laatste bruggetje rechtsaf op de Heikantlaan uitkomen. De wandelroute volgt hier naar rechts naast het fietspad langs de flats het gravelpad, dat op de kaart vermeld staat als Boedijnpad, vernoemd naar vioolleraar, muziekpedagoog en componist Gerardus Hendrik Boedijn (1893-1973), die grote bekendheid had door zijn composities voor harmonie- en fanfareorkesten. Opvallend is, dat we hier wandelen over paadjes en door straten in Tilburg-Noord, die bekend staat als de componistenbuurt. Verderop kiezen we aan de rechterzijde voor de vlonderbrug langs het flatgebouw en zo bereikt het Boedijnpad de kruising van de Heikantlaan met de Brucknerlaan. Meteen naar rechts steken we de Brucknerlaan over en wandelen voor de bushalte het Von Weberpark in, waar we direct het slingerende paadje links inslaan. We negeren de paadjes naar rechts naar het trapje. Onder aan het trapje wandelen we naar links en volgen het wandel- en fietspad door het tunneltje van het Von Weberpad. Onze route gaat bij de eerste mogelijkheid naar rechts de helling op om dan links aanhoudend op de Hoffmannlaan uit te komen.
Op de Hoffmannlaan steken we recht over en vervolgen onze wandelroute links rond de Hoffmannflat langs de Jeu de Boule baan. Verderop wandelen we op het voetpad tot aan de Mozartlaan waar we linksaf slaan naar het fietspad op de Goirkekanaaldijk langs het Wilhelminakanaal. Op de Goirkekanaaldijk naar rechts wandelen we tot aan de afslag rechts. Hier volgen we het Gounodpad. Linksaf door de Ravellaan en Massenetlaan keren we terug naar de thuisbasis van Lauran, waar we voor een gezellige nazit onze deze verrassende rondwanding nog eens nabespreken. Lauran is immers verbaasd, dat hij al zolang in Tilburg-Noord wonend voor hem onbetreden paden heeft leren kennen en er nog zoveel groen in zijn woonomgeving te vinden is!
Charles Aerssens
24 juni 2025
Lange Afstand Wandelvereniging "VIA-VIA".
Gegenereerd op 24-06-2025 door C.P.J. Aerssens