DER EIFELSTEIG - DAG 5
Traject: Gemünd - Olef - Golbach - Kloster Steinfeld 18 Km

© L.A.W.V.VIA-VIA
Gemünd - Waterpartij in de Dreiborner Strasse
Vertrekpunt
Afstand
Korte karakteristiek






 Gemünd
Ongeveer 18 km
Dit traject start in het centrum van Gemünd en volgt het riviertje de Olef stroomopwaarts. Langs de Pfarrkirche St. Nikolaus gaat het zuidwaarts bergop tot de Kuckucksley Hütte, met een wijds uitzicht op Olef. Afdalen naar Olef en door de historische dorpskern beklimmen we de Wichelsberg, waar de route gelijk opgaat met het Pingenwanderpfad door een gebied waar ooit ijzererts gewonnen is. Vanaf Golbach volgen we de oever van de Kallbach en steken door naar Steinfelderheistert, vanwaar we langs de Kuttenbach Kloster Steinfeld bereiken.

ROUTEBESCHRIJVING

Startpunt voor de huidige wandeletappe is het centrum van Gemünd, deelgemeente van Schleiden. Gemünd wordt voor het eerst in een oorkonde vermeld in 1213 als Hermann von Jünkerath een stuk bos langs de historische Romeinse heirbaan vanaf Düttling tot aan de brug, waar Urft en Olef samenvloeien, schenkt aan het Kloster Steinfeld. Toch kent Gemünd tot aan de Franse verovering van het Rijnland door Napoleon in 1794 een tweeslachtige geschiedenis. De linkeroever van de Urft behoort in de Middeleeuwen aan het Graafschap Harff zu Dreiborn en de rechteroever tot het Amt Heimbach, deel uitmakend van het Hertogdom Jülich. Beide gebieden komen na de Vrede van Wenen (1815) toe aan Pruisen, die Gemünd in 1816 tot Kreishauptort van het Regierungsbezirk Aachen maakt. Maar het bestuur wordt in 1829 naar Schleiden in het Hertogelijk Arenbergse kasteel ondergebracht.

In de 19e eeuw komt Gemünd als industriestadje tot echte bloei door de broers Reinhard Poensgen en Albert Poensgen, die de ijzerertswinning en verwerking, die hier al sinds de 15e eeuw bestaat, uitbouwen met twee ijzerwalsfabrieken en een draadfabriek, die aan meer dan 500 mensen werk verschaft. Voor het smeltproces wordt de noodzakelijke houtskool geleverd uit de omliggende bossen, maar door deze roofbouw wordt het houtskool in het midden van de 19e eeuw schaars. Aansluiting op het spoorwegnet wordt niet op tijd gerealiseerd om steenkolen uit het Ruhrgebied aan te voeren. De broers Poensgens verplaatsen daarom de productie in 1860 naar Düsseldorf, waardoor de welvaart en het inwoneraantal van Gemünd afneemt.

© Panoramio - Georg May
Luchtopname Gemünd - Samenvloeing Olef en Urft
Met de oprichting van de Eifelverein in 1888 komt rond de eeuwwisseling het toerisme hier op gang, ook als in 1905 Urfttalsperre gebouwd wordt. Aan het einde van WOII krijgt de economie het zwaar te verduren met de verwoesting van historische bouwwerken en met het in gebruik nemen van het voormalige Nazi complex Vogelsang als NAVO oefenplaats in 1946 komen de tot dan toe aantrekkelijke wandelgebieden in het Urfttal westelijk van Gemünd, langs de Urftsee en op de Dreiborner Hoogvlakte bij Wollseifen in militair verboden gebied te liggen. Maar als de NAVO oefenplaats Vogelsang op 1 januari 2006 voor het publiek toegankelijk wordt, ontstaan nieuwe toerischische perspectieven in Gemünd met een nieuw wandelnetwerk in een gebied dat 60 jaren niet toegankelijk is geweest voor burgers.

We vertrekken vanuit het voetgangersvrije Dreiborner Strasse op het kleine pleintje voor het gerestaureerde Alte Schulhaus en lopen oostwaarts tot aan de brug over de Olef. Dit is het punt waar de Olef in de Urft stroomt. Naar links onder de bomen staat de Barokke replica van het uit 1730 stammende standbeeld, uitgevoerd in rode zandsteen van de H. Johannes van Nepomuk, de Praagse bruggenbeschermer. Op de sokkel uit 1738 vinden we het wapen van Harff – Hoheneck. Zijn beeltenis staat op deze plek sinds 1859-1860. Naar rechts lopen we door tot aan de Aachener Strasse, de B266, steken deze over en wandelen naar rechts om de katholieke parochiekerk St. Nikolaus heen door de Neustrasse. De St. Nikolauskerk, opgetrokken in baksteen, is tussen 1857 en 1862 gebouwd naar tekeningen van de uit Aachen afkomstige Architect Theodor August Stein. Het is een drie-beukige kerk met kenmerken van een Laat-Gotische hallenkerk, waarvan de toren pas in 1888-1889 is voltooid. Waarschijnlijk heeft hiervoor de oudere kerk uit de 13e eeuw moeten wijken.

© Panoramio - Georg May
Kuckuckley - Zicht op het Oleftal met het dorpje Olef
Over een rotsachtig pad dalen we af in het dal om dan even verderop rechts om de Nachtberg heen het zijdal van de Paffenbach in te wandelen om dan met een grote bocht terug te keren op de ander kant van de Paffenbach naar het dal van de Olef aan de drukke doorgaande weg, de B265. Even gaat de route op het trottoir naar rechts om dan voor de R.K. St. Johann Baptistkerk van Olef de B265 over te steken en het voetgangersbruggetje over het riviertje de Olef te nemen. Hier passeren we de oude vervallen watermolen en langs de muur van de R.K. St. Johann Baptistkerk, waarvan de kerktoren uit de 13e eeuw stamt. Olef is een van de oudste parochies van de Eifel, die al in 1274 vermeld wordt als “liber Valoris”. Bezienswaardig in deze Laat-Gotische kerk uit 1697 is het doopvont van blauwe graniet uit Namen en een zeldzaam twee verdiepingen tellend altaar. We staan nu in het historische centrum van Olef met veel vakwerkhuizen. Opvallend en uniek zijn de spoorrails van de Oleftalbahn in het wegdek van het dorpsplein.

© Panoramio - Georg May
Olef - Historisch dorpsplein met Kirche St. Johann Baptist
De spoorrails volgend slaan we vlak voor het bord Wintzen linksaf de Büchel in en beginnen aan een klimmetje om Olef achter ons te laten. Op de splitsing “Sittard” (What is in the Name?) wandelen we naar rechts het Selbachtal in. We volgen het beekdal iets meer dan een kilometer, steken de beek over en gaan op de andere zijde verder. Opnieuw is het klimmen geblazen. Een bocht naar links voert ons om het brongebied van de Selbach en dan rechts tot aan een breed bospad. Dit onverharde pad voert ons in zuidelijke richting door een dalletje en dan omhoog naar eer kruispunt van meerdere paden. We volgen steeds de routemarkering van de Eifelsteig. Zo komen we Am Kindshardt, waar op de kruising naar rechts een bankje verscholen achter de bomen staat. We lopen door tot de afslag naar Witzen. Hier nemen we het pad naar links om dan na goed 150 meter naar recht het Kaller Pingenwanderpfad op te pikken.

© Panoramio - Georg May
Op pad langs de Eifelsteig
We volgen dit Kaller Pingenwanderpfad langs de informatieborden 12,13,14,15 en 16 waarop uitleg wordt gegeven hoe vanaf de Middeleeuwen tot in het recent verleden ijzererts gewonnen is in deze streek rondom Kall. Maar ook de Kelten en Romeinen hebben hier al ijzererts in dagbouw gewonnen. De naam “Pingen” duidt op verlaten ertsmijnen of open groeven waar ijzererts, looderts of andere mineralen uit de grond zijn gehaald. In het gebied rond Kall zijn ongeveer 2000 van deze Pingen. Ook langs dit deel van de Eifelsteig en Kaller Pingenwanderpfad liggen een aantal van die oude ertsschachten en kraters waar in dagbouw het erts gewonnen is. Het pad zoekt slingerend zijn weg dan eens dalend en verderop weer klimmend. Buiten het bos volgt het pad de bosrand naar beneden tot op de T-splitsing waar we naar links wandelen om dan de volgende veldweg naar rechts in te slaan. Deze gaat over in de Höhenweg die afdaalt naar de bebouwing van Golbach aan de Broicher Strasse, de L105.

© Panoramio - Georg May
Op weg naar Steinfelderheistert
In de Broicher Strasse wandelen we naar links om dan bij de eerste gelegenheid naar rechts de Kapellenstrasse in te lopen. We passeren de op een heuvel gelegen kapel en steken de Kallbach over, een zijriviertje van de Rur. Na het bruggetje leidt ons de route naar rechts over een afstand van goed 2,5 kilometer tussen bosrand en beek rond de Frohnrather Kopf. Bij het bruggetje aan onze rechterhand nog even recht doorlopen door waar het pad met een bocht naar links klimt. Hier naar rechts over de stenen brug van de Salbersbach en meteen naar links direct langs de oever van de beek met een bocht baar rechts. Verderop nogmaals over de Salbersbach en rechtdoor en omhoog naar de Kohlstrass, de L203. Hier steken we recht over en klimmen langs de bosrand tot het landschap zich opent en we over de velden zicht krijgen op Kloster Steinfeld, dat aan de horizon zichtbaar is. Zo komen we aan de eerste huizen van Steinfelderheistert.

© Panoramio - Georg May
Kloster Steinfeld - Toegangspoort tot het klooster van de paters Salvatorianen
De Eifelsteig leidt ons naar links door de Pappelweg, waar we op het kruispunt met de Florastrasse, de K60, oversteken en de Veilchenweg ingaan, die verderop overgaat in een veldweg, die afdaalt in het Kuttenbachtal. De Kuttenbach steken we over en gaan naar links door het bos. Het pad klimt uit het dal en we houden links aan tot aan de kloostermuur, die we naar rechts volgen over de Benediktusweg. Aan het einde staan we op de Hermann Josef Strasse, de L22. We zijn nu bij het complex van Kloster Steinfeld aangekomen, het einddoel van onze huidige dagwandeling. Links de ingang van het klooster en het Hermann Josef Gymnasium van de paters Salvatorianen en rechts het klooster Maria Heimsuchung van de zusters Benedictinessen.

DAG 6
 Traject: Kloster Steinfeld - Nettersheim - Blankenheim 23 Km

Deze wandeling is met de grootst mogelijke zorg samengesteld. Maar ten aanzien van wijzigingen of onvolledigheden in de tekst kan geen aansprakelijkheid worden aanvaard.

Charles Aerssens

KAARTEN

- Wanderkarte Eifelverein 1:25 000, NR. 4/14 Schleidener Tal
- Wanderkarte Eifelverein 1:25 000, NR. 5 Kall - Kommern - Mechernich - Nettersheim

GIDSEN:

- Wanderführer Eifelsteig, Hans-Peter Schmitz, Teil 1: Aachen - Blankenheim, ISBN 978-3-921805-565
- Eifelsteig Wanderführer, Christiane Rüffer-Lukowicz, Jochen Rüffer, ISBN 978-3-761622-094
- EifelSteig Schöneres Wandern Pocket, Ulrike Pollert, Wolfgang Todt, ISBN 978-3-934342-286



Lange Afstand Wandelvereniging "VIA-VIA".
Gegenereerd op 14-09-2009 door C.P.J. Aerssens